همه چیز را در مورد تنبلی تخمدان بدانید!

درمان تنبلی تخمدان

نکته‌ی مهمی که در رابطه با تنبلی تخمدان باید بدانید، این است که هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد. اما جای نگرانی وجود ندارد؛ پزشک متخصص زنان می‌تواند روند رشد بیماری و علائم آن را کنترل کند. به منظور تنظیم سیکل قاعدگی می‌توان از داروهایی استفاده کرد که در ادامه به آن می‌پردازیم؛ اما رعایت یکسری نکات نیز به درمان این بیماری کمک می‌کند.

افراد مبتلا به سندرم پلی کیستیک لازم است وزن خود را کنترل کنند؛ تا در صورت درمان قطعی تنبلی تخمدان، چاقی و اضافه وزن موجب بازگشت بیماری نشود. ورزش کردن و کاهش استرس موجب از بین رفتن علائم تنبلی تخمدان می‌شود؛ همچنین به افراد مبتلا به سندرم پلی کیستیک پیشنهاد می‌شود در سنین پایین باردار شوند.

در کنار این توصیه‌های مراقبتی، به برخی از درمان‌های دارویی تجویز شده توسط پزشکان برای درمان این بیماری اشاره می‌کنیم: 

• درمان های باروری: این موارد شامل امتحان روش لقاح آزمایشگاهی (IVF) است.
• داروهای دیابت: این داروها در صورت لزوم به مدیریت دیابت و چاقی کمک می‌کنند.
• قرص‌های جلوگیری از بارداری: این قرص‌ها می‌توانند به تنظیم هورمون‌ها و قاعدگی منظم فرد کمک کنند.
• سایر گزینه های احتمالی برای مدیریت رشد مو، لیزر موهای زائد، الکترولیز، درمان های هورمونی یا استفاده از ویتامین و مواد معدنی است.
• داروهای باروری: در صورت تمایل به بارداری، برخی از دارو‌های تجویز شده و کاربردی در درمان تنبلی تخمدان عبارتند از: کلومیفن (کلومید) ، ترکیبی از کلومیفن و متفورمین یا گنادوتروپین‌های تزریقی، که مانند داروهای محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین ساز (LH) است. در برخی شرایط خاص، لتروزول (فمارا) ممکن است توصیه شود.
• رشد بیش از حد موهای زائد با داروی اسپیرونولاکتون (آلداکتون) یا افلورنیتین (وانیکا) کاهش می یابد. فیناستراید نیز ممکن است در برخی مواقع تجویز شود؛ اما توسط زنان باردار نباید استفاده شود. در صورت استفاده از اسپیرونولاکتون به دلیل خطر نقص مادرزادی، زنان متاهل باید از  روش‌های کنترل بارداری استفاده کند. لازم به ذکر است مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.

گزینه‌های جراحی برای درمان بیماری تنبلی تخمدان عبارتند از:

• آسپیراسیون کیست: مایعات از کیست‌ها خارج می‌شوند.
• اووفورکتومی: جراحی یک یا هر دو تخمدان را از بین می‌برد.
• هیسترکتومی: این عمل برداشتن کامل یا بخشی از رحم را شامل می‌شود.
• حفاری تخمدان: سوراخ‌های ریزی که در تخمدان ایجاد شده و می‌تواند سطح آندروژن‌های تولید شده را کاهش دهد.

عوارض تنبلی تخمدان

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) ممکن است عوارض متعددی را برای سلامت زنان داشته باشد. این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• افزایش موهای زائد: افزایش و رشد موهای زائد در نواحی مانند صورت، سینه، پشت، و شکم بسیار معمول است.
• برخی از خانم‌هایی که مشکل تخمدان دارند با خونریزی غیرطبیعی رحم روبرو می‌شوند که می‌تواند منجر به کم‌خونی (آنمی) شود.
• اختلالات غذایی: افراد ممکن است با مشکلاتی مانند بی‌اشتهایی یا پرخوری شدید روبرو شوند که می‌تواند به اختلالات خوردن منجر شود.
• ناباروری: برای باردار شدن انجام تخمک‌گذاری منظم، ضروری است؛ به همین دلیل تنبلی تخمدان می‌تواند یکی از دلایل اصلی ناباروری در زنان باشد.
• سقط جنین یا زایمان زودرس: خانم‌هایی که مشکل تنبلی تخمدان دارند در باروری با مشکلاتی مواجه خواهند شد؛ در برخی موارد این مشکلات می‌تواند منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس می‌شود. همچنین در برخی شرایط ممکن است شاهد دیابت بارداری یا افزایش فشارخون در بارداری در این افراد باشیم.
• سرطان آندومتر: در طی تخمک‌گذاری، مخاط رحم از بین می رود. در صورت عدم تخمک‌گذاری ماهانه، این مخاط می‌تواند ضخیم شود. از طرفی مخاط ضخیم رحم می‌تواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد.
• افسردگی و اضطراب: هم تغییرات هورمونی و هم علائمی مانند رشد ناخواسته مو می‌توانند بر احساسات شما تأثیر منفی بگذارند و به مرور زمان موجب افسردگی و اضطراب می‌شوند. فشار ناشی از افسردگی و اضطراب ممکن است روی روحیه و مزاج فرد اثر بگذارد.
• آپنه خواب: این وضعیت باعث وقفه‌های مکرر تنفس در طول شب می‌شود که در نهایت باعث قطع خواب فرد می‌گردد. آپنه خواب در خانم‌هایی که اضافه‌وزن دارند بیشتر دیده می‌شود خصوصاً اگر تنبلی تخمدان هم داشته باشند. خطر بروز آپنه خواب در زنان چاق مبتلا به تنبلی تخمدان، پنج تا 10 برابر بیشتر از افراد بدون این بیماری است.
• سندرم متابولیک: حدود 80 درصد از زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، دارای اضافه‌وزن یا چاقی هستند؛ در این شرایط خطر ابتلا به قند خون، فشارخون بالا، کاهش کلسترول HDL (خوب) و افزایش کلسترول LDL (بد) در این افراد بالا می‌رود. در مجموع به این عوامل سندرم متابولیک گفته می‌شود که موجب افزایش خطر بیماری قلبی، دیابت و سکته می‌گردد.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب رو بخونی: بیماری های شایع دوران بارداری که باید آنها را بشناسید! 

تفاوت تنبلی تخمدان و سرطان تخمدان

تنبلی تخمدان و کیست تخمدان دو مشکل مختلف در تخمدان خانم‌هاست. در این قسمت به بررسی علائم، علت و درمان آنها می‌پردازیم.

تنبلی تخمدان

• علائم: علائم تنبلی تخمدان شامل عدم تنظیم دوره‌های قاعدگی، نازایی (مشکل در باروری)، رشد موی زائد و آکنه می‌باشد.
• علت: علت دقیق تنبلی تخمدان مشخص نیست، اما عوامل مانند ژنتیک، مشکلات هورمونی، چاقی و مصرف برخی داروها ممکن است نقش داشته باشد.
• درمان: درمان تنبلی تخمدان شامل مصرف داروهای هورمونی برای تنظیم دوره‌های قاعدگی و کاهش وزن (در صورت چاقی) می‌شود. در موارد خاص و در صورت نیاز، جراحی نیز ممکن است انجام شود.

سرطان تخمدان

•  علائم: علائم سرطان تخمدان شامل درد و تورم در ناحیه تخمدان، دشواری در ادرار کردن، و علائم شبه تنبلی تخمدان هستند.
•  علت: علت ایجاد سرطان تخمدان نیز معمولاً مشخص نیست، اما عواملی مانند تغییرات هورمونی تخمدان و ژنتیک ممکن است نقش داشته باشند.
• درمان: درمان سرطان تخمدان به اندازه و نوع کیست بستگی دارد. کیست‌های کوچک ممکن است بدون درمان خودبخود برطرف شوند. اگر کیست بزرگ باشد یا علائم شدیدی ایجاد کند، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

پیشگیری از تنبلی تخمدان

هیچ روش پیشگیری قطعی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری وجود ندارد اما با اصلاح سبک زندگی تا حد زیادی می‌توان احتمال ابتلا را کاهش و یا نسبت به افزایش روند بهبود و درمان آن، اقدام کرد. اصلاح سبک زندگی و ایجاد تغییرات کوچک‌ می‌تواند 5 تا 10 درصد تخمک گذاری و اختلالات متابولیکی را بهبود ببخشد. اگر درگیر تنبلی تخمدان هستید، تغذیه‌ی زیر‌ می‌تواند به بهبود علائم شما کمک کند:

• میوه‌، سبزی‌ و غذاهای تازه را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
• مواد قندی، فست‌فود و غذاهای چرب را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
• ورزش‌کردن می‌تواند مقاومت به انسولین را بهبود‌ بخشیده و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش‌ دهد.
• کاهش وزن در خانم‌هایی که BMI بالا دارند‌، می‌تواند با تنظیم قاعدگی و هورمون‌های آندروژن همراه بوده و احتمال باروری را افزایش دهد.
• تنظیم ساعت خواب می‌تواند به تنظیم رژیم غذایی شما کمک کند؛ به خاطر داشه باشید بیدار بودن تا دیروقت می‌تواند شما را به سمت پرخوری و نهادینه شدن عادات بد تغذیه‌ای سوق دهد.
• داشتن رژیم غذایی مناسب در درمان تنبلی تخمدان بسیار حائز اهمیت است. شما می‌توانید از پروتئین‌های کم‌چرب مثل گوشت، ماهی و مرغ، گوجه‌فرنگی، توت‌فرنگی، روغن‌زیتون و امگا ۳ که باعث کاهش التهاب‌ می‌شوند، استفاده کنید.

درمان خانگی تنبلی تخمدان

همانطور که بالا اشاره کردیم برای درمان خانگی تنبلی تخمدان، باید رژیم غذایی خود را اصلاح کنید؛ پیشنهاد می‌کنیم موارد زیر را در رژیم غذایی خود جای دهید:

• مصرف غذاهای ارگانیک
• مصرف غذاهای حاوی فیبر
• مصرف روزانه اسیدهای چرب ضروری
• تعادل مصرف کربوهیدرات و پروتئین
• مصرف غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین (GI)
•  داشتن سه وعده‌ غذایی کامل و دو میان‌ وعده در روز

اگر به دنبال درمان تنبلی تخمدان با داروی گیاهی هستید، موارد زیر می‌توانند موثر باشند:

• نعنا
• دارچین
•  زنجبیل
•  بربرین
•  زردچوبه
•  چای سبز
• شبدر قرمز
•  روغن گل مغربی
•  گیاهان آداپتوژن مانند ریشه گیاه ماکا، گیلاس زمستانی، ریحان مقدس و ریشه شیرین‌بیان

همچنین مصرف برخی عرقیات گیاهی مختلف که می‌تواند برای تقویت تنبلی تخمدان مفید باشد، شامل موارد زیر است:

• عرق گزنه
• عرق رازیانه
• عرق نعناع، مریم‌گلی و شنبلیله

سخن آخر

در این مقاله در مورد یکی از مشکلات شایع خانم‌ها، یعنی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا تنبلی تخمدان صحبت کردیم؛ یکی از علائم شایع این بیماری، پریود نامنظم است. علت اصلی این عارضه ناشناخته است اما می‌دانیم داشتن سبک زندگی ناسالم می‌تواند علائم تنبلی تخمدان را تشدید کند. اغلب در برخی افرادی دیده‌ شده که سابقه خانواد‌‌گی می‌تواند در بروز این اختلال تاثیر داشته باشد و به عوارض تلخی مانند ناباروری ختم شود. با این حال لازم است علائم تنبلی تخمدان را بشناسید و علاوه بر راه‌های درمانی با رعایت سبک زندگی سالم، از بروز آن در آینده جلوگیری کنید.

سوالات متداول

1.تنبلی تخمدان چیست؟

تنبلی تخمدان به وضعیتی اطلاق می‌شود که تخمدان‌ها به طور نرمال کار نمی‌کنند و یا عملکرد آن‌ها کاهش می‌یابد. این ممکن است منجر به عدم تخم‌گذاری و عدم تولید هورمون‌های مورد نیاز توسط تخمدان‌ها شود.

2. چه علائمی نشانگر تنبلی تخمدان می‌باشد؟

علائم تنبلی تخمدان ممکن است شامل عدم تنظیم در دوره قاعدگی، درد در ناحیه تخمدان، نفخ بطنی، تغییر در وزن و افزایش رشد موهای بدن باشد.

3. چه عواملی می‌توانند به تنبلی تخمدان منجر شوند؟

عوامل مختلفی مانند اختلال در هورمون‌ها، عفونت‌ها، عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی، عفونت‌های مزمن، یائسگی زودرس و مصرف داروهای خاص می‌توانند عوامل موثر در ایجاد تنبلی تخمدان باشند.

4. آیا تنبلی تخمدان باعث ناتوانی در باروری می‌شود؟

بله، تنبلی تخمدان می‌تواند به عدم توانایی در باروری و مشکلات در بارداری منجر شود. تخمدان‌ها در ایجاد تخم‌گذاری و افرایش هورمون‌های مورد نیاز برای باروری نقش مهمی دارند.

5. آیا تنبلی تخمدان قابل درمان است؟

بله، بسیاری از موارد تنبلی تخمدان با موفقیت قابل درمان هستند.