اندومتریوز چیست؟عوامل ابتلا+تشخیص و درمان آن!

آندومتریوز چیست؟

اندومتریوز یکی از مشکلات شایع در زنان است که بافت اندومتریوم، لایه داخلی رحم، خارج از محل معمول خود در رحم رشد می‌کند. این بیماری دارای علل متعددی است، از جمله برگشت خون قاعدگی، عمل جراحی برداشتن رحم، ریختن سلول‌های آندومتر به داخل حفره لگن در اثر عمل جراحی، انتقال سلول‌های آندومتر توسط رگ‌های خونی و یا اختلال در سیستم ایمنی بدن می‌باشد.

این بیماری معمولاً بدون علامت قابل تشخیص است که باعث می‌شود تا تشخیص آن به تأخیر بیفتد. با این حال، هنگامی که قاعدگی یا پریود اتفاق می‌افتد، در واقع در حال دفع بافت آندومتر رحم هستید. اگر بیماری آندومتریوز دارید، این بافت به طور ناشایست خارج از رحم شما رشد می‌کند و می‌تواند در نواحی مانند تخمدان‌ها، مثانه یا روده جایگزین شود. همچنین، ممکن است این بافت آندومتر در خارج از رحم رشد کند و به کیست‌هایی تبدیل شود که پر از خون هستند؛ این کیست‌ها به آندومتریوما معروف هستند.

بافت آندومتریوز در تخمدان‌ها، لگن و شکم عملکرد متفاوتی دارد نسبت به آندومتر طبیعی در رحم. این بافت می‌تواند در طی دوره قاعدگی خونریزی کند که به تحریک اندام‌های لگن و درد منجر می‌شود. همچنین، آندومتریوز می‌تواند باعث ایجاد چسبندگی در لگن شود که ممکن است درد و مشکلات ناباروری را ایجاد کند.

این متن، توضیحی جامع و عمیق‌تر از آندومتریوز و اثرات آن بر بدن زنان ارائه داده است، با تأکید بر علل، علائم و عواقب این بیماری جهت افزایش آگاهی و بهبود شناخت عمومی در این زمینه!

عوامل موثر در ابتلا به بیماری آندومتریوز

اندومتریوز ، یکی از بیماری‌های شایع در زنان است که بافت اندومتریوم خارج از رحم رشد می‌کند. این بیماری می‌تواند به عوامل و فاکتورهای مختلفی بستگی داشته باشد:

1. شروع دوره‌های قاعدگی در سنین پایین‌تر: شروع زودرس دوران قاعدگی می‌تواند به افزایش خطر آندومتریوز منجر شود.

2. سن: بیشترین شیوع آندومتریوز در زنان بین سنین سی تا چهل سال است.

3. سابقه پزشکی: شامل ابتلا به عفونت‌های لگن، مشکلات غیرطبیعی رحم یا بیماری‌هایی که مانع خروج خون قاعدگی می‌شوند.

4. نداشتن سابقه فرزندآوری: عدم باروری و نداشتن فرزند می‌تواند به عوامل خطر آندومتریوز اضافه شود.

5. قاعدگی‌های شدید: قاعدگی‌هایی که شدید و دردناک هستند ممکن است باعث افزایش خطر آندومتریوز شوند.

6. سیکل‌های قاعدگی کوتاه یا طولانی: سیکل‌های قاعدگی غیرمنظم یا بی‌نظم می‌توانند خطر این بیماری را افزایش دهند.

7. آلرژی‌ها: آلرژی‌های به مواد غذایی یا آلرژی‌های پوستی مانند اگزما و کهیر نیز ممکن است نقشی در ابتلا به آندومتریوز داشته باشند.

8. مصرف الکل و کافئین، عدم انجام ورزش: این عوامل می‌توانند منجر به افزایش سطح استروژن در بدن شوند که احتمال ابتلا به آندومتریوز را افزایش می‌دهد.

9. ژنتیک و سابقه خانوادگی: اگر در خانواده شما افرادی با این بیماری وجود داشته باشند، احتمال ابتلا به آندومتریوز بالاتر است.

10. تماس با سموم: برخی مواد شیمیایی و سموم می‌توانند به عنوان عوامل خطر این بیماری عمل کنند.

چگونه بفهمم که آندومتریوز دارم؟

گاهی اوقات، آندومتریوز بدون علامت است. اما بسیاری از زنان مبتلا به این بیماری، درد شدید یا درد در حین رابطه جنسی و یا قاعدگی‌های دردناک را تجربه می‌کنند. به طور ناگهانی، آندومتریوز ممکن است بر روی اندام‌های مانند روده، مثانه یا حالب (لوله‌ای که از کلیه به مثانه می‌رود) جایگزین شود و باعث درد در هنگام اجابت مزاج و یا دفع ادرار شود.

برای تشخیص دقیق، انجام سونوگرافی یا روش جراحی به نام لاپاراسکوپی توصیه می‌شود که توسط پزشک معالج انجام می‌شود. در این روش، پزشک با استفاده از یک لاپاروسکوپ (تلسکوپ مجهز به دوربین) از طریق برش‌های کوچک به داخل حفره لگن شما نگاه می‌کند و وضعیت بافت‌های اندومتریوم را بررسی می‌کند.

تشخیص آندومتریوز

برای تشخیص آندومتریوز، معمولا از علائم و نشانه‌های بالینی و روش‌های تصویری استفاده می‌شود. ادامه دادن و شدت علائم می‌تواند در تشخیص این بیماری کمک کند. علاوه بر این، بررسی دقیق علت ابتلا به آندومتریوز برای تشخیص صحیح بسیار حیاتی است.

یکی از روش‌های تشخیصی معمول برای بیماری آندومتریوز، لاپاراسکوپی است. در این روش، پزشک از طریق یک شکاف کوچک در شکم نزدیک ناف، با استفاده از یک لاپاراسکوپ (ابزاری مجهز به دوربین) وارد داخل می‌شود و سپس به بررسی‌های لازم پرداخته و بافت‌های آندومتریوم را بررسی می‌کند.

آیا آندومتریوز باروری را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟

اگر شما دچار آندومتریوز هستید، ممکن است فرایند باروری شما دچار مشکلاتی شود، اگرچه دلایل دقیق آن هنوز کاملاً مشخص نیست. در زمان جراحی لاپاراسکوپی، پزشک شما می‌تواند میزان، موقعیت و عمق آندومتریوز را ارزیابی کرده و شدت بیماری را از طریق نمره‌بندی مشخص کند. این نمره‌بندی مشخص می‌کند که آیا آندومتریوز در شما حداقل، خفیف، متوسط یا شدید است و می‌تواند بر میزان چسبندگی در لگن تأثیر بگذارد.

مراحل بیماری آندومتریوز

آندومتریوز شامل چهار مرحله است: ابتدایی، خفیف یا ملایم، متوسط و شدید. زنانی که مبتلا به آندومتریوز متوسط یا شدید هستند، احتمالاً چسبندگی‌هایی در لگن دارند که می‌تواند به صورت بافت اسکار (بافت بافته شده) یا اندومتریوم (انسداد مانع خروج تخمک از تخمدان به رحم) مشاهده شود. این موارد می‌توانند باعث مشکلاتی مانند درد هنگام اجابت مزاج یا ادرار و همچنین دشواری در باروری شوند.

جراحی و باروری

همانطور که اشاره شد، فقط با انجام جراحی لاپاراسکوپی، پزشک می‌تواند به طور قطعی تشخیص دهد که آیا شما دچار آندومتریوز هستید یا خیر. در صورت شناسایی آندومتریوز در زمان جراحی، پزشک می‌تواند با استفاده از لیزر، بافت اسکار را از بین ببرد. این درمان می‌تواند به سیستم باروری کمک کند و شانس شما برای باروری پس از درمان جراحی بهبود یابد، به خصوص در صورتی که آندومتریوز شما در مراحل متوسط یا شدید باشد. با این حال، چسبندگی‌های ناشی از آندومتریوز حتی پس از این درمان ممکن است دوباره ظاهر شوند.

درمان آندومتریوز با داروها

آیا می‌توان آندومتریوز را با دارو درمان کرد؟ این بیماری برای رشد و تکامل نیاز به هورمون زنانه استروژن دارد. استفاده از قرص‌های ضد بارداری و سایر داروهای کاهنده استروژن می‌تواند به بهبود علائمی مانند درد لگنی، قاعدگی دردناک و درد هنگام رابطه جنسی کمک کند. برای زنانی که قصد بارداری دارند، درمان دارویی با قرص‌های ضد بارداری یا داروهایی که موجب کاهش استروژن و ایجاد حالت یائسگی موقت می‌شوند، ممکن است در نظر گرفته شود. با این حال، درمان دارویی به طور کلی قابلیت بهبود شانس باروری را ندارد و تنها به کاهش دردهای مرتبط با آندومتریوز کمک می‌کند.