آمنوره ثانویه چیست؟علل+علائم و راه های تشخیص آمنوره ثانویه!
آمنوره ثانویه: علت‌ها، علائم، و راه‌های مقابله
آمنوره ثانویه چیست؟
آمنوره ثانویه به موقت یا دائمی متوقف شدن قاعدگی در زنان در دوران بلوغ تا یائسگی اطلاق می‌شود. این وضعیت در بعضی موارد طبیعی بوده ولی می‌تواند نشانه بیماری جدی نیز باشد.
علل آمنوره ثانویه
آمنوره ثانویه ممکن است به دلیل مشکلات در دستگاه تولیدمثلی زنان، مانند:
– تغییرات در هورمون‌ها
– نارسایی تخمدان
– مشکلات در گیرنده‌های هورمونی
– عوامل روانی و استرس
علائم آمنوره ثانویه
علائم متنوعی ممکن است نشانگر آمنوره ثانویه باشند، از جمله:
– ترشحات نوک سینه
– ریزش مو
– سردرد
– تغییرات بینایی
– موهای زائد صورت
– درد لگن
– آکنه
– گرگرفتگی
– خشکی واژن
راه‌های مقابله و درمان
در صورت متوقف شدن پریود برای مدت ۳ ماه یا بیشتر و پیش از آن پریودی منظم داشتن، پیشنهاد می‌شود تا با پزشک متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. از آنجا که علل آمنوره ثانویه متنوع هستند، برای تشخیص دقیق و درمان موثر، مشاوره با پزشک امر ضروری است.
اگر شما یا کسی که شما می‌شناسید با آمنوره ثانویه مواجه هستید، بهتر است بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین مراقبت‌ها و راه‌حل‌های درمانی را برای شما تعیین کند.
علل آمنوره ثانویه:
در دوره‌های طبیعی چرخه قاعدگی، سطح استروژن در بدن زنان افزایش می‌یابد. این هورمون کلیدی، عهد تکوین جنسی و تولید مثل را بر عهده دارد. با افزایش استروژن، دیواره داخلی رحم ضخیم می‌شود که منجر به رها سازی تخمک خواهد شد. در صورت عدم باروری، تخمک از بین می‌رود و این فرآیند همراه با کاهش سطح استروژن اتفاق می‌افتد. در دوران قاعدگی، دیواره ضخیم‌شده رحم و خون اضافی به صورت ریزش از طریق واژن از بدن خارج می‌شود. با این حال، این فرآیند ممکن است به دلیل عوامل خاصی به تعدیل درآید و قاعدگی متوقف شود. از جمله عوامل ممکن می‌توان به مشکلات در غده هیپوفیز یا تیروئید اشاره کرد که ممکن است علت اصلی قطع قاعدگی باشند. عمل کرد درست غده های یاد شده، به معنای ترشح هورمون‌های مورد نیاز برای دوره قاعدگی است. در کل، علل احتمالی آمنوره ثانویه شامل موارد زیر هستند:
– چاقی
– لاغری شدید
– تغییر وزن ناگهانی و شدید
– بی‌اشتهایی عصبی
– استرس
– ورزش بیش از حد
– تغذیه ناسالم و ضعیف
– سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
– سرطان تخمدان
– کیست تخمدان غیرسرطانی
– اسکار رحم از D&C (کورتاژ)
– برداشت تخمدان یا رحم
– مشکلات مرتبط با کم‌کاری یا پرکاری غده تیروئید
– اختلالات آدرنال یا بیماری‌های غده فوق کلیوی
– عدم تعادل هورمونی (مانند کاهش استروژن یا افزایش تستوسترون)
– استرس یا افسردگی
– بیماری‌های مزمن
– مصرف داروهای تجویز شده برای مقابله با مشکلات روحی، عصبی و روانی
– داروهای فشارخون
– داروهای ضد حساسیت برای درمان آلرژی
– درمان‌های شیمیایی یا پرتو درمانی برای مبارزه با سرطان
– استفاده از روش‌های جلوگیری از بارداری مانند داروهای ضد بارداری، Depo Provera یا آمپول مدروکسی پروژسترون استات، دستگاه‌های داخل رحمی مانند IUD
– کورتاژهای قبلی
– نارسایی تخمدان اولیه و یائسگی زودرس
دلایل طبیعی قطع قاعدگی عبارتند از:
– بارداری
– شیردهی
– یائسگی
– شروع، توقف یا تغییر در روند کنترل بارداری
انواع آمنوره:
آمنوره به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود که به‌شرح زیر است:
- آمنوره اولیه
آمنوره اولیه وضعیتی نادر است که در آن، دختر نوجوان تا سن ۱۶ سالگی رسیده یا این سن را گذرانده و هنوز تجربه قاعدگی نداشته است. اغلب دختران بین ۹ تا ۱۸ سالگی با چرخه قاعدگی آشنا می‌شوند، با این حال، سن متوسط برای شروع قاعدگی ۱۲ سالگی است.
- آمنوره ثانویه
آمنوره ثانویه یا قطع قاعدگی، وضعیتی است که در آن، پس از شروع نرمال چرخه قاعدگی، پریود برای حداقل سه ماه متوقف می‌شود. این نوع آمنوره نسبت به آمنوره اولیه بسیار شایع‌تر است. با مراجعه به موقع به پزشک و رعایت درمان‌های مشخص، این وضعیت معمولا قابل درمان است. مهم است به‌یاد داشته باشید که آمنوره ثانویه و بارداری ممکن است با یکدیگر مرتبط باشند.
نکته مهم:
عدم تعادل هورمونی، به عنوان یکی از شایع‌ترین عوامل قطع قاعدگی شناخته می‌شود.
روش‌های تشخیص آمنوره ثانویه
در صورتی که پریود شما برای سه ماه متوالی قطع شده باشد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. قطع قاعدگی ممکن است نشانه وجود یک مشکل باشد که نیاز به درمان دارد. برای تشخیص آمنوره ثانویه، احتمالا پزشک ابتدا آزمایش رد بارداری یا یائسگی را تجویز خواهد کرد. سپس، با انجام آزمایشات خونی برای اندازه‌گیری هورمون‌هایی مانند تستوسترون، پروژسترون، استروژن و سایر هورمون‌ها، دلایل محتمل قطع قاعدگی را تعیین می‌کند.
علاوه بر این شناسایی عوامل آمنوره ثانویه ممکن است شامل:
– ام‌آر‌آی
– سی‌تی اسکن
– سونوگرافی
– معاینه لگن
وضعیت اندام‌های داخلی شما را بررسی می‌کند و از سلامت آن‌ها اطمینان حاصل می‌کند.
لازم است که علائم و سابقه پزشکی خود را به‌طور دقیق به پزشک بگویید، از جمله:
– کلیه علائم و نشانه‌های تجربه‌شده
– تاریخ آخرین قاعدگی
– مدت زمان دقیق قطع قاعدگی
– مصرف داروهای مختلف از جمله مکمل‌های غذایی و داروهای بدون نسخه
– تغییرات اخیر در رژیم غذایی، ورزش یا وزن
– چالش‌های عاطفی موجود در زندگی شما
این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری را برای وضعیت شما قائل شود و درمان مناسب واگذار شود.
روش‌های پیشگیری و عوارض آمنوره ثانویه:
روش‌های پیشگیری از آمنوره ثانویه
برای پیشگیری از وقوع آمنوره ثانویه، می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد:
– کنترل وزن: حفظ وزن مناسب و جلوگیری از چاقی یا لاغری شدید.
– تغذیه سالم و متعادل: مصرف رژیم غذایی با تنوع کافی از مواد مغذی و ویتامین‌ها.
– انجام منظم تمرینات ملایم ورزشی: ورزش‌های منظم که می‌تواند به تنظیم هورمون‌ها و بهبود سلامتی کمک کند.
– مدیریت و کنترل استرس: استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن و یوگا.
– مراجعه منظم به پزشک: بررسی و تشخیص به‌موقع هرگونه تغییرات در چرخه قاعدگی و درمان مناسب آن!
عوارض آمنوره ثانویه
آمنوره ثانویه ممکن است عوارض جدی برای سلامتی زنان ایجاد کند، از جمله:
– ناباروری و مشکلات بارداری: کاهش توانایی باروری و احتمال ایجاد مشکلات در بارداری.
– توقف روند تخمک‌گذاری: کاهش یا قطع موقت چرخه تخمک‌گذاری که می‌تواند به کاهش احتمال بارداری منجر شود.
– سقط جنین: خطرات احتمالی سقط جنین به دلیل عدم تعادل هورمونی.
– پوکی استخوان: کاهش استحکام استخوان‌ها که ممکن است به پوکی استخوان و افزایش خطر شکستگی‌های استخوان منجر شود.
– بیماری‌های قلبی و عروقی: افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی نظیر سکته قلبی.
– درد لگن: ناهمواری‌های دردناک در ناحیه لگن ناشی از مشکلات ساختاری در آناتومی فرد.
فاکتورهای افزایش خطر
افراد زیر بیشتر از دیگران در معرض خطر بروز آمنوره ثانویه قرار دارند:
– افرادی که سابقه آمنوره در خانواده دارند.
– افراد مبتلا به اختلالات خوردن یا اختلالات رژیم غذایی مانند مصرف بیش از حد یا کم از نظر رژیم غذایی.
– افرادی که دچار جراحی‌های مانند D&C یا LEEP شده‌اند.
– افرادی که به بیماری‌های ژنتیکی یا کروموزومی مبتلا هستند.
– افراد با چاقی یا لاغری شدید.
– افرادی که رژیم غذایی نامناسب یا ورزش‌های سنگین و یا استرس شدید دارند.
– افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن و زمینه‌ای.
این اقدامات و شناخت از عوامل خطر می‌تواند به افراد کمک کند تا پیشگیری از آمنوره ثانویه را بهبود دهند و سلامتی خود را حفظ کنند.
چگونه می‌توان چرخه قاعدگی خود را ثبت و پیگیری کرد؟
تشخیص آمنوره چالشی پیچیده است که معمولاً نیاز به ثبت دقیق تاریخچه قاعدگی دارد. این اقدام به پزشک کمک می‌کند تا عوامل موثر در بروز این مشکل را شناسایی کند. برای ثبت دقیق چرخه قاعدگی خود، مراحل زیر را دنبال کنید:
– یادداشت طول مدت قاعدگی: زمان و مدت مراحل قاعدگی را دقیقاً یادداشت کنید.
– ثبت تاریخ آخرین پریود: همواره تاریخ آخرین پریود خود را ثبت و به‌روزرسانی کنید.
– یادداشت داروهای مصرفی: همه داروهایی که مصرف می‌کنید، اعم از تجویزی یا بدون نسخه را ثبت کنید.
– رصد تغییرات در رژیم غذایی: تغییراتی که در رژیم غذایی خود ایجاد می‌کنید را به‌دقت ثبت کنید.
– دقت در تمرینات ورزشی: تغییراتی که در برنامه تمرینات ورزشی خود اعمال می‌کنید را مراقبت کنید.
– تشخیص چالش‌های عاطفی و روانی: هرگونه چالش یا تغییر عاطفی و روانی خود را برای پزشک تشریح کنید.
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
اگر بعد از سه ماه از تاریخ آخرین پریود شما گذشته و هنوز هم پریود نشده‌اید، یا اگر با توجه به علائم زیر مواجه شدید، باید به‌سرعت به پزشک مراجعه کنید:
– اختلال در بینایی
– اختلال در حفظ تعادل
– خروج ترشحات شیری از پستان
– تغییرات در روند رویش موهای زائد بدن
درمان آمنوره ثانویه
در خیلی از موارد، آمنوره ثانویه قابل درمان است. اگر قطع قاعدگی از نتیجه بارداری یا یائسگی نباشد، نیاز به درمان دارد. انتخاب روش درمان بستگی به دلیل اساسی بروز این مشکل دارد.
این اقدامات و دقت در ثبت و پیگیری چرخه قاعدگی می‌تواند به شما کمک کند تا به بهترین شکل ممکن از سلامتی خود مراقبت کنید و به‌وقت وقوع هر گونه نقصانی، با پزشک مشورت کنید.
درمان آمنوره ثانویه:
درمان پزشکی و دارویی
درمان آمنوره ثانویه به وسیله روش‌های پزشکی متنوعی قابل انجام است که شامل موارد زیر می‌شود:
– ارائه برنامه عملی برای کاهش وزن برای افراد چاق یا افزایش وزن برای افراد لاغر
– آموزش روش‌های کنترل استرس و مدیریت آن
– تغییر در سطح و نوع ورزش
– تجویز داروهای مناسب برای تنظیم هورمون‌ها و رفع اختلالات غدد
– اجرای جراحی برای برداشت تومورهای رحم و تخمدان، کیست تخمدان، اصلاح بافت اسکار یا چسبندگی رحم و رفع مشکلات ژنتیکی یا کروموزومی
– تجویز هورمون‌های پروژسترون و استروژن برای درمان خشکی واژن و گرگرفتگی
– تجویز مکمل‌های حاوی کلسیم و ویتامین D جهت تقویت استخوان و پیشگیری از پوکی استخوان
– جایگزینی ورزش‌های سنگین کاردیو با تمرینات قدرتی ملایم
نکته: در صورت بروز سرطان تخمدان، ترکیبی از داروها، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی توصیه می‌شود.
درمان آمنوره ثانویه با طب سنتی
برای درمان آمنوره ثانویه با استفاده از روش‌های طب سنتی، می‌توانید از گیاهان زیر استفاده کنید:
– دمنوش یا عرق آنجلیکا سینسیس یا سنبل ختایی
– دمنوش یا عرق فالس یونیکورن
– دمنوش یا عرق کوهوش آبی
– شوید تازه، خشک یا عرق این گیاه
– بذر شنبلیله خیسانده‌شده در آب
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
اکثر موارد آمنوره ثانویه قابل درمان است، اگرچه بهبود ممکن است زمان‌بر باشد. با این حال، وجود مشکلات پزشکی می‌تواند باعث متوقف شدن چرخه قاعدگی به‌طور کلی شود. شناختن عوامل ایجاد کننده این مشکل و اعمال درمان مناسب، نیازمند مشاوره با پزشک متخصص است تا به بهترین شکل از سلامت خود مراقبت کنید.
.
دیدگاهتان را بنویسید