واکسن دوماهگی نوزاد:کلیه مراقبت های قبل و بعد!

هرچند کودکان با یک سیستم ایمنی نسبتاً قوی به دنیا می‌آیند، اما برخی بیماری‌های جدی وجود دارند که برایشان چالش‌برانگیز هستند. بنابراین، واکسیناسیون در ماه‌های اول زندگی ضروری است تا سیستم ایمنی آنها را در برابر بیماری‌های قابل پیشگیری تقویت کند. واکسن دوماهگی نوزاد، جزء برنامه واکسیناسیون است که در این دوره تجویز می‌شود، تا بتواند نوزاد را در برابر بیماری‌های خطرناکی مانند عفونت‌های باکتریایی و ویروسی در مراحل ابتدایی زندگی حفاظت کند. این واکسن شامل شش نوع واکسن است که در ادامه با جزئیات بیشتر آن ها آشنا خواهید شد. از آنجایی که سلامت کودکان امری حیاتی است، توصیه می‌شود که پیش از هر اقدامی، با متخصصان در این زمینه مشورت کنید.

با سایت شادی دولتی همراه باشید…

معرفی واکسن دوماهگی نوزاد

واکسن‌ها به عنوان ابزارهای اساسی در حفظ سلامتی شناخته می‌شوند که از مراحل ابتدایی زندگی برای تقویت سیستم ایمنی استفاده می‌شوند. واکسن دوماهگی نوزاد نیز یکی از این واکسن‌هاست که در این دوره از زندگی تجویز می‌شود. این واکسن هدفش تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری‌های عفونی مختلف است و نوزاد را در برابر خطرات جدی مانند عفونت‌های باکتریایی و ویروسی در ابتدای زندگی محافظت می‌کند. واکسن دوماهگی نوزاد شامل واکسن هپاتیت B، واکسن سه‌گانه دیفتری، سیاه سرفه و کزاز و واکسن فلج اطفال خوراکی است.

ترکیبات واکسن دوماهگی نوزاد

واکسن دوماهگی نوزاد شامل پنج نوع واکسن تزریقی و یک نوع واکسن خوراکی است که به طور معمول به آن به عنوان واکسن پنج‌گانه یا پنتاوالان اشاره می‌شود. این ترکیب شامل:

 

واکسن سه‌گانه دیفتری، سیاه سرفه و کزاز

واکسن هپاتیت B

واکسن هموفیلوس آنفولانزا

واکسن فلج اطفال (خوراکی)

 

هدف از این ترکیبات، محافظت از بدن نوزاد در برابر بیماری‌های مختلف از جمله کزاز، سیاه‌سرفه، آنفولانزا نوع B، هپاتیت B، مننژیت، ذات‌الریه، عفونت‌های گوش و فلج اطفال است. برخلاف واکسن فلج اطفال که به صورت خوراکی تجویز می‌شود، باقی واکسن‌ها به ناحیه خارجی ران تزریق می‌شوند.

اهمیت واکسن دوماهگی نوزاد

واکسن‌های تجویزی در ماه‌های اول تولد کودکان به دلیل پیشگیری از بیماری‌های جدی و حیاتی بسیار اهمیت دارند. واکسن سه‌گانه از بهترین راه‌های محافظت در برابر سه بیماری خطرناک دیفتری، کزاز و سیاه سرفه است. واکسن دوماهگی نوزاد برای محافظت از کودکان در مراکز بهداشتی تجویز می‌شود و ممکن است آزمایشات کلی نیز در این مراکز انجام شود.

 

اگر واکسن نوزاد را انجام ندهیم، چه اتفاقی می‌افتد؟

واکسن دوماهگی از جمله اساسی‌ترین واکسن‌هایی است که در زندگی افراد استفاده می‌شود. اما بسیاری از والدین با این سوال مواجه می‌شوند که چه اتفاقی برای نوزادشان می‌افتد اگر این واکسن را نزنند؟

واکسن دوماهگی برای نوزادان نارس

نوزادانی که به دو ماهگی می‌رسند، نیاز به حفاظت در برابر بیماری‌های خطرناکی مانند دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، فلج اطفال، هموفیلوس آنفولانزا نوع B و ذات‌الریه دارند. بنابراین، واکسیناسیون پنج‌گانه در دوماهگی نوزاد نارس نیز حیاتی است.

روش تزریق واکسن دوماهگی نوزاد

واکسن دوماهگی نوزاد معمولاً توسط پزشک یا پرستار در ران نوزاد تزریق می‌شود. برای جلوگیری از عفونت، محل تزریق باید با الکل یا محلول ضدعفونی تمیز شود. سپس با دقت و آرامش، واکسن تزریق می‌شود. بعد از تزریق، سوزن با دقت خارج می‌شود و محل تزریق برای مدتی فشار داده می‌شود تا خونریزی متوقف شود.

 

محل تزریق واکسن دو ماهگی

معمولاً محل تزریق واکسن دوماهگی در عضله خارجی ران نوزادان استفاده می‌شود که به عنوان محل استاندارد برای تزریق این واکسن‌ها شناخته می‌شود.

آمادگی قبل از واکسن دوماهگی نوزاد

قبل از انجام واکسن دوماهگی، وضعیت سلامتی نوزاد را با پزشک یا پرستار بررسی کنید. اگر نوزاد علائم بیماری یا مشکلی دارد، حتماً به پزشک اطلاع دهید. تغذیه مناسب برای نوزاد بسیار اهمیت دارد. قبل از واکسن دوماهگی، اطمینان حاصل کنید که نوزاد به طور منظم تغذیه می‌شود و به اندازه کافی شیر مادر مصرف می‌کند. محیط پاک و بهداشتی برای نوزاد بسیار مهم است. قبل از واکسن دوماهگی، مطمئن شوید که محیط زندگی نوزاد تمیز و خالی از عوامل آلرژی‌زا و عفونی است.

 

قطره استامینوفن قبل از واکسن دو ماهگی

توصیه نمی‌شود که قبل از واکسن دوماهگی از قطره استامینوفن استفاده کنید. با این حال، در صورت نیاز و با مشورت پزشک، می‌توانید از آن برای کاهش عوارض واکسن و تسکین درد و تب پس از تزریق استفاده کنید.

مراقبت بعد از واکسن دو ماهگی

پس از واکسن دوماهگی، نوزاد ممکن است علائمی مانند درد و تب را تجربه کند. در صورت لزوم و با دستور پزشک، می‌توانید از قطره استامینوفن (پاراستامول) برای تسکین درد و تب استفاده کنید. همچنین ممکن است محل تزریق تا چند روز حساس یا دردناک باشد. برای تمیز کردن محل تزریق، از الکل یا آب خنک و پنبه استفاده کنید و از کمپرس گرم برای تسکین درد بهره بگیرید.

 

پس از واکسن دوماهگی، نوزاد ممکن است به دلیل درد کلافه و خسته شود. در صورت نیاز، می‌توانید نوزاد را در آغوش بگیرید تا آرام شود. همچنین اطمینان حاصل کنید که نوزاد به اندازه کافی تغذیه می‌شود و مایعات کافی مصرف می‌کند. در صورت مشاهده علائم غیرعادی پس از واکسن، مانند تب بالا، تورم شدید، تنفس سخت، تغییرات شدید در رفتار یا مشکلات گوارشی، باید به پزشک مراجعه کنید.

استحمام نوزاد بعد از واکسن دو ماهگی

استحمام نوزاد پس از واکسن دوماهگی به طور عمومی امکان‌پذیر است و می‌تواند به تسکین درد و استراحت نوزاد کمک کند. با این حال، برخی از نوزادان ممکن است به آب و حرارت حساسیت بیشتری داشته باشند. در صورتی که نوزاد شما علائم ناراحتی نشان دهد یا علائم غیرعادی دیگری مشاهده کنید، بهتر است استحمام را به تعویق بیاندازید و با پزشک مشورت کنید. همچنین از آب گرم و ملایم برای شستن نوزاد استفاده کنید و مطمئن شوید که آب بسیار گرم نباشد تا نوزادتان را تحریک نکند.

 

کمپرس سرد بعد از واکسن دو ماهگی

برای کاهش درد و التهاب در محل تزریق واکسن، می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید. ابتدا یخ را در یک حوله نازک بسته و سپس آن را روی محل تزریق قرار دهید تا پوست نوزاد را بیش از حد تحریک نکند. مدت زمانی که باید کمپرس را روی محل تزریق نگه دارید حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه است، و در صورت لزوم می‌توانید از آن به صورت مکرر استفاده کنید، اما باید فاصله‌ای مناسب بین هر بار استفاده را رعایت کنید.

 

تب نکردن نوزاد بعد از واکسن دوماهگی

تب نکردن نوزاد بعد از واکسن دوماهگی معمولاً مشکلی ندارد و در بیشتر موارد طبیعی است. هر دو حالت تب داشتن و تب نداشتن پس از تزریق واکسن به تنهایی نشانه‌ای از مشکل جدی نیستند.

 

واکسن دو ماهگی و استامینوفن

استامینوفن داروی ضدتب و ضددرد می باشد که در بعضی موارد برای کم کردن تب و درد پس از واکسیناسیون دوماهگی نوزاد استفاده می شود. اما بهتر است از تجویز همزمان استامینوفن و واکسن دوماهگی خودداری کنید، مگر اینکه پزشک شما خلاف آن را توصیه کرده باشد. این موضوع به دلیل این است که استامینوفن ممکن است بر روی پاسخ سیستم ایمنی به واکسن تأثیر بگذارد و باعث کاهش اثربخشی واکسن شود.

کاهش درد واکسن دو ماهگی

واکسن‌های دو ماهگی ممکن است در محل تزریق عدم راحتی و درد ایجاد کنند. برای کاهش این درد و تسکین نوزاد پس از واکسیناسیون، می‌توانید از مسکن‌هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. همچنین، کمپرس سرد یا گرم با حوله می‌تواند درد واکسن دو ماهگی نوزاد را کاهش دهد.

 

دمای طبیعی بدن نوزاد پس از واکسن دو ماهگی

بیشتر نوزادان در فاصله ۱۲ ساعت بعد از واکسن دو ماهگی تب می‌کنند و دمای بدنشان به ۳۸ درجه می‌رسد. در صورتی که دمای بدن به ۳۹ درجه رسید حتماً به پزشک اطلاع دهید، ممکن است نیاز به مصرف داروهای تب‌بر یا استامینوفن باشد.

عوارض واکسن دو ماهگی نوزاد

واکسن دو ماهگی، همچون سایر واکسن‌ها، ممکن است عوارضی از خود نشان دهد. برخی از این عوارض عبارتند از:

 

– تورم و درد در محل تزریق همراه با قرمزی: علائم شایع‌ترین واکنش‌هایی به واکسن هستند که معمولاً ظرف چند روز برطرف می‌شوند.

 

– تب: تب خفیف ممکن است به عنوان واکنش طبیعی بدن به واکسیناسیون رخ دهد، به عنوان تلاش بدن برای تقویت سیستم ایمنی.

 

– خواب آلودگی و بی‌حالی: ممکن است ناشی از واکنش بدن به واکسن باشد و باعث شود بدن انرژی بیشتری را برای تولید پادتن صرف کند.

 

– عوارض گوارشی: بعضی کودکان امکان دارد دچار ناراحتی‌های گوارشی مثل اسهال یا استفراغ شوند که معمولاً خفیف و زود گذر هستند.

 

– واکنش‌های آلرژیک شدید: این واکنش‌ها نادر هستند اما می‌توانند شدید باشند و نیازمند مراقبت‌های فوری پزشکی هستند. شامل کهیر، تورم صورت یا مشکلات تنفسی است.

 

درد پا پس از واکسن دو ماهگی

درد در محل تزریق واکسن دو ماهگی یکی از عوارض معمول این واکسن‌ها است که معمولاً در عرض چند ساعت تا چند روز پس از واکسیناسیون ظاهر می‌شود و به‌تدریج بهبود می‌یابد. برای کاهش درد پا پس از واکسن دوماهگی می‌توانید از کمپرس سرد و داروهای ضدالتهاب استفاده کنید. همچنین، لباس نوزاد راحتی برای او بپوشانید تا به محل تزریق فشار نیاید.

 

مدت زمان درد پس از واکسن دو ماهگی

درد پس از واکسن دو ماهگی نوزاد در عرض چند ساعت بعد از واکسیناسیون ظاهر می‌شود و به مرور زمان طی یک تا دو روز کاهش می‌یابد.

 

مدت زمان تب پس از واکسن دو ماهگی

تب یکی از عوارض معمول و طبیعی واکسن دوماهگی نوزاد است که ضرری ندارد؛ چرا که تب باعث تسریع سیستم ایمنی بدن می‌شود. معمولاً ۱۲ ساعت بعد تزریق واکسن، تب شروع شده و یک تا دو روز طول می‌کشد. تب درجه پایین ۳۷.۸ تا ۳۹ درجه جای نگرانی ندارد و معمولا داروی خاصی نمی‌خواهد. اگر تب و تشنج در کودکان ایجاد شود، حتماً باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

بی حالی پس از واکسن دو ماهگی

یکی از عوارض متداول پس از واکسیناسیون دو ماهگی، بی‌حالی نوزاد است که به‌طور طبیعی طی چند روز بهبود می‌یابد. در طول این دوره، خواب نوزاد بیشتر شده، کمتر فعالیت می‌کند و اشتها کاهش می‌یابد.

 

عفونت جای واکسن دو ماهگی

در موارد نادر امکان دارد جای واکسن دو ماهگی نوزاد به‌ علت عوامل مختلف مانند عدم رعایت بهداشت در فرآیند تزریق، عفونت‌های قبلی در محل تزریق و یا حساسیت شخصی به مواد مورد استفاده در واکسن، عفونت کند. در هنگام تشخیص عفونت جای واکسن دو ماهگی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید تا درمان لازم برای کنترل عفونت را آغاز کنید.

 

تشنج پس از واکسن دو ماهگی

یکی از عوارض شایع واکسن دوماهگی تشنج است که به‌ علت تب بالای ۳۸ درجه پدیدار می‌شود. توصیه می‌شود که روز اول بعد از تزریق واکسن، دمای بدن نوزاد را کنترل کرده و اگر تب بالاتر رفت سریعا به پزشک مراجعه کنید.

گریه شدید پس از واکسن دو ماهگی

واکسن‌ها ممکن است سیستم ایمنی نوزاد را تحریک کرده و تغییر در رفتار و حالت عمومی او ایجاد کنند. گریه شدید پس از واکسن دو ماهگی ممکن است ناشی از عوارض جانبی معمول مانند تب، درد و تورم در محل تزریق باشد. برای تسکین نوزاد، محیط را آرام کنید و به او آرامش بدهید. ماساژ روی پوست نوزاد می‌تواند گریه او را آرام کند.

تداخلات دارویی واکسن دو ماهگی نوزاد

واکسن‌های دو ماهگی معمولاً تداخل دارویی ندارند. اما اگر نوزاد داروی خاصی مصرف می‌کند، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درباره هرگونه تداخل احتمالی با واکسن مطلع شوید. در بعضی موارد، استفاده همزمان از داروهای ضدتشنج، استروئیدها، داروهای ایمونوساپرسانت و موارد خاص دیگر ممکن است با واکسن‌های دو ماهگی نوزاد تداخل داشته باشند.

 

نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

واکسن دوماهگی نوزاد از اهمیت بالایی برخوردار است و به منظور حفاظت از نوزاد در برابر بیماری‌های قابل پیشگیری تجویز می‌شود. این واکسن معمولاً عوارض جانبی شدیدی ندارد و گاهی با تب، درد و تورم در محل تزریق، خواب‌آلودگی و بی‌قراری همراه است. این علائم در مدت زمان کوتاهی بعد از واکسن ظاهر می‌شوند و طی دو روز بعد تزریق، به‌تدریج بهبود می‌یابند. استفاده همزمان از برخی داروها با واکسن‌های دو ماهگی ممکن است تداخل دارویی ایجاد کند، بنابراین توصیه می‌شود پزشک را در جریان همه داروها و مکمل‌هایی که نوزاد مصرف می‌کند، قرار دهید.

 

اگر به تازگی فرزند شما متولد شده است، می‌توانید برای اطلاع از واکسن‌ها با متخصص کودکان مشورت کنید.