مرده زایی چیست و چگونه از بروز آن جلوگیری کنیم؟علائم+علت و…
دوران بارداری و زایمان، با تمام شیرینی‌ها و هیجاناتش برای والدین و به‌ویژه مادران، مملو از چالش‌ها و نگرانی‌هاست. برخی از این نگرانی‌ها با مراقبت و درمان قابل کنترل هستند، اما برخی دیگر نه. مرگ نوزاد یا مرده‌زایی، بزرگ‌ترین و دردناک‌ترین تجربه‌ای است که والدین در انتظار تولد فرزندشان ممکن است با آن روبرو شوند. در این مطلب قصد داریم به‌طور مفصل به موضوع مرده‌زایی بپردازیم و دلایل آن را بررسی کنیم.
اگر نگران بروز هر مشکلی در دوران بارداری خود هستید، حتماً با متخصص زنان و زایمان یا دکتر مامایی مشورت کنید.
مرگ جنین (مرده‌زایی) چیست؟
مرده‌زایی به مرگ و از دست دادن نوزادی گفته می‌شود که قبل از زایمان یا در حین آن رخ دهد. تفاوت بین سقط جنین و مرده‌زایی این است که معمولاً سقط جنین تا هفته بیستم حاملگی اتفاق می‌افتد، در حالی که مرده‌زایی به مرگ نوزاد بعد از هفته بیستم بارداری اشاره دارد.
انواع مرده‌زایی بر اساس زمان وقوع:
- مرده‌زایی زودرس: بین هفته‌های ۲۰ تا ۲۷ بارداری رخ می‌دهد.
- مرده‌زایی دیررس: بین هفته‌های ۲۸ تا ۳۶ بارداری اتفاق می‌افتد.
- مرده‌زایی ترم: از هفته ۳۷ به بعد رخ می‌دهد.
این دسته‌بندی به پزشکان کمک می‌کند تا بهتر بتوانند علل و راه‌های پیشگیری از مرده‌زایی را شناسایی و مدیریت کنند.
علائم مرده‌زایی (علائم مرگ جنین در رحم)
مرده‌زایی ممکن است بدون علائم خاصی رخ دهد، اما اولین نشانه‌ای که مادران تجربه می‌کنند، عدم حرکت نوزاد است. به همین دلیل، پزشکان توصیه می‌کنند مادران باردار از هفته ۲۸ به بعد روزانه یا چند بار در طول روز با وارد کردن ضربات آرامی روی شکم خود، حرکات جنین را بررسی کنند.
جنین‌ها الگوی ثابت و مشخصی برای حرکت ندارند، اما مادران می‌توانند با خوابیدن به پهلوی چپ حرکات جنین را بهتر حس کنند. معمولاً جنین باید در هر دو ساعت حدود ۱۰ حرکت داشته باشد. برخی متخصصان معتقدند که مصرف آب‌میوه و سپس دراز کشیدن می‌تواند باعث تحریک جنین به حرکت شود و مادران می‌توانند ظرف نیم ساعت واکنش‌های او را مشاهده کنند.
اگر حرکات جنین کاهش یابد و مادران علائم دیگری مانند درد، لکه‌بینی، خونریزی واژینال یا انقباض را تجربه کنند، باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنند.
در صورت بروز علائم مشکوک به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
برای بررسی عوارض مشکوک بارداری، مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان بهترین گزینه است.
علت مرده‌زایی (دلایل مرگ ناگهانی جنین)
بر اساس بررسی‌های متعدد توسط متخصصان و مراکز تحقیقاتی در سراسر جهان، مشکلات بارداری زیر از جمله دلایل تولد نوزاد مرده هستند که احتمال آسیب به جنین را افزایش می‌دهند:
– ناهنجاری‌های جفت
– عفونت‌های مادر و جنین
– مشکلات کروموزومی
– بیماری‌های مزمن مادر
– اختلالات رشد جنین
این عوامل می‌توانند به بروز مرده‌زایی منجر شوند و آگاهی از آنها به مادران کمک می‌کند تا با مراقبت‌های مناسب خطرات را کاهش دهند.
۱. عوارض بارداری و زایمان
تقریباً یک‌سوم مرگ‌های جنین به عوارض بارداری و زایمان نسبت داده می‌شود. این عوارض شامل زایمان زودرس، بارداری چندقلویی، جدا شدن جفت از رحم و موارد مشابه است. این عوامل به‌ویژه قبل از هفته ۲۴ بارداری خطرناک هستند. علت زایمان زودرس می‌تواند متنوع باشد و باید توسط پزشک مشخص شود.
۲. مشکلات مربوط به جفت
مشکلات جفت یکی دیگر از عوامل مهم در تولد جنین مرده است. به عنوان مثال، جریان خون ناکافی در جفت می‌تواند زندگی نوزاد را به خطر بیاندازد. می‌توان گفت مشکلات جفت علت اصلی مرگ جنین قبل از تولد، به‌ویژه بعد از هفته ۲۴ بارداری، هستند.
۳. نقص‌های ژنتیکی
حدود ۱۰ درصد از مرگ‌های جنین ناشی از نقص‌های ژنتیکی و مادرزادی است. به همین دلیل، توصیه می‌شود پیش از بارداری و در حین آن، تمامی اقدامات لازم برای پیشگیری از چنین مشکلاتی انجام شود.
۴. عفونت
عفونت‌ها یکی از علل مهم و تاثیرگذار در مرگ جنین هستند. در صورت شدید و جدی بودن عفونت، می‌تواند علت اصلی مرگ نوزاد، به‌ویژه قبل از هفته ۲۴ بارداری باشد.
۵. مشکلات مربوط به بند ناف
مشکلات بند ناف نیز از دلایل شایع مرده‌زایی است. برای مثال، گره‌خوردن یا فشرده‌شدن بند ناف می‌تواند منجر به کاهش اکسیژن‌رسانی به جنین و در نهایت مرگ نوزاد شود. این مشکلات بیشتر در اواخر بارداری رخ می‌دهد.
۶. اختلالات فشار خون بالا
فشار خون بالای مادر می‌تواند در مرده‌زایی موثر باشد. این مشکل در پایان سه‌ماهه دوم و اوایل سه‌ماهه سوم بارداری شایع‌تر است. فشار خون بالا در بارداری نیاز به مدیریت دقیق دارد.
۷. دیابت بارداری و مرگ جنین
دیابت بارداری حدود یک تا دو درصد از زنان باردار را تحت تاثیر قرار می‌دهد و یکی از خطرات جدی بارداری به‌شمار می‌آید. زنانی که دیابت دارند، پنج برابر بیشتر در معرض خطر مرگ جنین، به‌ویژه در ماه‌های اول بارداری قرار می‌گیرند. بنابراین، شناسایی و مدیریت علائم دیابت بارداری بسیار مهم است.
تغذیه‌ای که می‌تواند منجر به مرگ جنین شود
برخی از مواد غذایی که می‌توانند به سلامت جنین آسیب برسانند و در موارد شدید منجر به مرگ جنین شوند، عبارت‌اند از:
– کافئین: مصرف بی‌رویه کافئین که در قهوه، چای، نوشابه‌های انرژی‌زا و شکلات یافت می‌شود، می‌تواند برای جنین خطرناک باشد.
– ماهی: جیوه موجود در برخی انواع ماهی‌ها ممکن است به جنین آسیب بزند. مشورت با پزشک متخصص در این زمینه توصیه می‌شود.
– آویشن: مصرف آویشن نیز در دوران بارداری باید تحت کنترل باشد.
سایر مواد غذایی که باید مصرف آنها را محدود کنید تا از مرگ جنین جلوگیری شود شامل:
– آلوئه‌ورا
– زرشک
– زعفران
– دارچین
– پونه
– بابونه
– الکل
– مارچوبه
– غذاهای کنسروی
آیا استرس باعث مرده‌زایی می‌شود؟
بله، تحقیقات نشان می‌دهد که تجربه استرس شدید می‌تواند خطر مرده‌زایی را تا ۴۰ درصد افزایش دهد. این به این معناست که زنان بارداری که تحت فشار و استرس زیادی هستند، دو و نیم برابر بیشتر در معرض مرده‌زایی قرار دارند نسبت به زنانی که دوران بارداری آرام‌تری را سپری می‌کنند. بنابراین، یادگیری و اجرای تکنیک‌های مدیریت استرس بسیار مهم است.
مرده‌زایی و بارداری مجدد
تقریباً دو هفته قبل از اولین قاعدگی، تخمک‌گذاری انجام می‌شود و احتمال بارداری وجود دارد. بنابراین مادر می‌تواند مدت کوتاهی پس از مرده‌زایی مجدداً باردار شود. با این حال، توصیه می‌شود که قبل از اقدام به بارداری مجدد، تمامی شرایط را برای جلوگیری از تکرار مرده‌زایی بررسی کنید. از اهمیت توجه به علائم خطرناک بارداری غافل نشوید تا از این مشکل پیشگیری کنید.
همچنین برای جلوگیری از عفونت و مشکلات مرتبط با جای زخم ناشی از زایمان و مرده‌زایی، بهتر است صبر کنید تا بهبودی کامل حاصل شده و دهانه رحم مجدداً بسته شود.
عوارض مرده‌زایی
مرده‌زایی به‌نوبه خود می‌تواند احتمال مرگ جنین در بارداری‌های بعدی را افزایش دهد که این از بدترین عوارض این مشکل محسوب می‌شود. علاوه بر این، اگر جنین در اواخر بارداری جان خود را از دست دهد و هفته‌ها در رحم بماند، احتمال بروز اختلالات خونی و خونریزی شدید برای مادر وجود دارد.
افسردگی پس از مرده‌زایی
مادرانی که تجربه تولد نوزاد مرده را دارند، بیشتر در معرض خطر افسردگی، اضطراب و وسواس قرار می‌گیرند. برای مقابله با این مشکل، بهتر است با پذیرش آن، روند درمانی افسردگی را آغاز کنید.
آیا پیشگیری از مرده‌زایی ممکن است؟
هیچ راهکار صددرصد مطمئنی برای پیشگیری از مرده‌زایی وجود ندارد، اما رعایت نکات زیر می‌تواند احتمال بروز این مشکل را کاهش دهد:
– ترک سیگار و الکل
– پرهیز از مصرف مواد مخدر
– کنترل فشار خون
– مدیریت دیابت
– حفظ وزن متعادل
– رعایت رژیم غذایی سالم
با اجرای این توصیه‌ها می‌توان تا حد زیادی از وقوع مرده‌زایی جلوگیری کرد و سلامت بارداری را بهبود بخشید.
تفاوت مرده‌زایی و سقط جنین
در این بخش به تفاوت‌های بین مرده‌زایی و سقط جنین پرداخته‌ایم. برخی از علائم پس از سقط جنین مشابه با مرده‌زایی هستند، اما تفاوت‌های مهمی بین این دو وجود دارد.
| نوع | هفته بارداری | وزن جنین |
|---|---|---|
| مرده‌زایی | بعد از هفته ۲۰ بارداری | بالای ۵۰۰ گرم |
| سقط جنین | قبل از هفته ۲۰ بارداری | زیر ۵۰۰ گرم |
این جدول نشان‌دهنده تفاوت‌های کلیدی بین این دو وضعیت است که به درک بهتر آنها کمک می‌کند.
نتیجه‌گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
مرده‌زایی یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری است که می‌تواند مادران باردار را تحت تأثیر قرار دهد. با وجود اینکه علت دقیق و قطعی برای این مشکل وجود ندارد، نمی‌توان به‌طور کامل از وقوع آن پیشگیری کرد. با این حال، می‌توان با اتخاذ تدابیر مناسب و مراقبت‌های لازم، احتمال وقوع آن را به حداقل رساند.
توجه داشته باشید که مرده‌زایی در بسیاری از موارد علائم مشخصی ندارد. بنابراین، شما باید به‌طور منظم حرکات جنین را بررسی کنید. در صورت مشاهده هر گونه تغییر یا بروز مشکلی، بلافاصله به پزشک متخصص مراجعه کنید.
در صورت بروز هر گونه مشکل در دوران بارداری، مشاوره با متخصص زنان و زایمان یا دکتر مامایی ضروری است.
.
دیدگاهتان را بنویسید