علت خارش واژن/راهکارها و درمان آن!
خارش واژن، نشانه‌ای ناراحت کننده و گاه دردناک است که اغلب به علت تحریک کننده‌ها، عفونت‌ها یا یائسگی پدید می‌آید. علاوه بر این، برخی اختلالات پوستی و بیماری‌های مقاربتی (STD) نیز می‌توانند عامل ایجاد این مشکل باشند. در موارد نادری، استرس یا سرطان فرج نیز ممکن است موجب خارش واژن شود.
اگرچه در بیشتر موارد این خارش چندان جدی نیست، اما در صورت شدت یافتن یا وجود نگرانی درباره علت زمینه‌ای، مشاوره با پزشک یا متخصص زنان توصیه می‌شود. پزشک با انجام معاینات بالینی و آزمایش‌های لازم، می‌تواند علت خارش لابیای واژن را تشخیص دهد و گزینه‌های درمانی مناسب را برای رفع این مشکل ناخوشایند پیشنهاد کند.
علل خارش واژن
فرج یا ولو، بخش بیرونی دستگاه تناسلی زنان را شامل می‌شود که لب‌ها، کلیتوریس، دهانه خروجی مثانه و دهانه واژن را در بر می‌گیرد. واژن یک لوله داخلی است که رحم را به فرج متصل می‌کند.
هر زنی ممکن است خارش در اطراف فرج یا دهانه داخلی واژن را تجربه کند. علائم و روش‌های درمانی بستگی به علت ایجاد کننده خارش دارند. در ادامه به برخی از دلایل احتمالی خارش واژن و ناحیه اطراف آن می پردازیم.
مواد تحریک کننده
تماس واژن با مواد شیمیایی تحریک کننده می‌تواند موجب خارش شود. این تحریک کننده‌ها ممکن است واکنش‌های آلرژیک و بثورات خارش دار در نواحی مختلف بدن، از جمله واژن، ایجاد کنند. برخی از محرک‌های شیمیایی رایج عبارتند از:
– صابون‌ها
– حمام‌های حبابی
– اسپری‌های زنانه
– دوش‌ها
– روش‌های موضعی پیشگیری از بارداری
– کرم‌ها و پمادها
– مواد شوینده
– نرم‌کننده‌های پارچه‌ای
– دستمال توالت معطر
اگر به دیابت یا بی‌اختیاری ادراری مبتلا هستید، ادرار شما نیز ممکن است باعث تحریک و خارش واژن شود.
عوامل دیگر
علاوه بر مواد تحریک کننده، عوامل دیگری همچون عفونت ها، یائسگی، اختلالات پوستی، بیماری‌های مقاربتی و در موارد نادر، استرس یا سرطان فرج نیز می‌توانند باعث خارش واژن شوند.
توصیه‌های پزشکی
اگر خارش شدید است یا به بیماری زمینه‌ای مشکوک هستید، بهتر است با پزشک یا متخصص زنان مشورت کنید. آن‌ها با انجام معاینات بالینی و آزمایش‌های لازم، علت خارش را تشخیص داده و درمان مناسب را توصیه خواهند کرد.
علل خارش خفیف واژن
خارش خفیف واژن معمولاً ناشی از استفاده از محصولاتی است که پوست حساس اطراف دستگاه تناسلی را تحریک می‌کنند. برخی از عوامل رایج که می‌توانند باعث این تحریک شوند عبارتند از:
– صابون‌های معطر و رنگ‌دار: این صابون‌ها به دلیل مواد شیمیایی موجود می‌توانند باعث خارش و تحریک پوست شوند.
– مواد شوینده قوی: برخی از مواد شوینده لباس ممکن است باعث باقی‌ماندن مواد شیمیایی بر روی پارچه‌ها شده و در نتیجه پوست را تحریک کنند.
– محصولات بهداشتی زنانه: اسپری‌های بهداشتی، دوش‌های واژینال و محصولات مشابه می‌توانند باعث تحریک و خارش شوند.
– حمام‌های حبابی: حباب‌ها و مواد شیمیایی موجود در این محصولات می‌توانند باعث تحریک پوست حساس ناحیه تناسلی شوند.
– نرم‌کننده‌های پارچه‌ای معطر: این محصولات ممکن است واکنش‌های آلرژیک و خارش را به دنبال داشته باشند.
– دستمال توالت معطر: استفاده از دستمال توالت معطر نیز می‌تواند باعث تحریک پوست شود.
توصیه‌ها
برای کاهش خارش خفیف واژن، توصیه می‌شود از محصولات بهداشتی و شوینده‌های بدون عطر و رنگ استفاده کنید. پوشیدن لباس زیر نخی و شستشوی ناحیه تناسلی با آب ولرم و صابون ملایم نیز می‌تواند به کاهش تحریک کمک کند. در صورتی که خارش ادامه‌دار یا شدید شد، مشورت با پزشک الزامی است.
علل و رفع خارش خفیف واژن
– پد‌های قاعدگی: برخی از پدها می‌توانند باعث تحریک و خارش شوند.
– مواد خاص در لباس زیر: الیاف مصنوعی یا رنگ‌های استفاده شده در لباس زیر ممکن است باعث خارش شوند.
– لباس زیر شسته‌شده با مواد شوینده قوی: بقایای مواد شوینده روی لباس می‌تواند پوست حساس را تحریک کند.
– کاندوم لاتکس: برخی افراد به لاتکس حساسیت دارند که می‌تواند باعث خارش شود.
راهکارهای کاهش خارش
معمولاً خارش زمانی برطرف می‌شود که استفاده از این محصولات تحریک کننده متوقف گردد. انتخاب محصولات بدون عطر و مواد افزودنی به کاهش تحریک و خارش کمک می‌کند.
بیماری‌های پوستی و خارش ناحیه تناسلی
برخی بیماری‌های پوستی مانند اگزما و پسوریازیس می‌توانند باعث قرمزی و خارش در ناحیه تناسلی شوند.
اگزما (درماتیت آتوپیک)
اگزما، یا درماتیت آتوپیک، به صورت بثوراتی قرمز و خارش‌دار ظاهر می‌شود که معمولاً در افرادی با سابقه آسم یا آلرژی دیده می‌شود. این بثورات پوسته‌پوسته و آزاردهنده ممکن است در برخی زنان مبتلا به اگزما به ناحیه واژن نیز سرایت کند.
پسوریازیس
پسوریازیس یک بیماری پوستی رایج است که منجر به ایجاد لکه‌های پوسته‌پوسته، قرمز و خارش‌دار در پوست سر و مفاصل می‌شود. در مواردی، این علائم می‌توانند در ناحیه واژن نیز بروز کنند.
سایر بیماری‌ها
خارش شدید در اطراف فرج می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های لیکن اسکلروزوس یا لیکن پلان باشد. این بیماری‌ها نیز می‌توانند منجر به خارش و ناراحتی شدید در ناحیه تناسلی شوند.
عفونت مخمری
مخمرها، نوعی قارچ طبیعی، به‌طور طبیعی در واژن حضور دارند. عفونت مخمری معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما وقتی رشد آن‌ها از کنترل خارج شود، می‌تواند منجر به عفونت‌های ناراحت کننده‌ای شود.
این وضعیت به‌عنوان عفونت مخمری واژن شناخته می‌شود که یک بیماری بسیار شایع است و در طول زندگی حدود ۳ تا ۴ زن از هر زن ممکن است به آن دچار شوند. بسیاری از زنان در طول زندگی خود به عفونت مخمری واژن یا کاندیدیازیس واژن (vaginal candidiasis) مبتلا می‌شوند. این عفونت‌ها معمولاً جدی نیستند، اما علائمشان می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.
عفونت‌های مخمری اغلب پس از مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک رخ می‌دهند، زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باکتری‌های مفید و مضر را از بین ببرند. این باکتری‌های مفید برای کنترل رشد مخمر ضروری هستند. رشد بیش از حد مخمر در واژن می‌تواند باعث درد، خارش، سوزش و ترشحات توده‌ای شود.
یکی از دلایل خارش واژن در هفته‌های اول بارداری تغییرات هورمونی است. این تغییرات هورمونی می‌توانند زمینه‌ساز عفونت‌های مخمری واژن باشند. علاوه بر بارداری، استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری و دوش واژینال نیز می‌تواند منجر به عفونت‌های مخمری شود.
واژینوز باکتریایی
واژینوز باکتریایی (BV) یکی از علل شایع خارش واژن است. مانند عفونت مخمری واژن، واژینوز باکتریایی نیز ناشی از عدم تعادل بین باکتری‌های مفید و مضر موجود در واژن است. این بیماری را اغلب زنان در سنین باروری و به ویژه افراد جنسی فعال را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما به عنوان عفونت مقاربتی (STI) شناخته نمی شود.
واژینوز باکتریایی همیشه با علائم مشخصی همراه نیست، اما در صورت بروز علائم، معمولاً شامل خارش، ترشحات غیرطبیعی و بوی بد واژن می‌شود. ترشحات ممکن است رقیق، خاکستری مات یا سفید باشند و در برخی موارد، به صورت کف‌دار نیز مشاهده شوند.
بیماری‌های منتقله از راه جنسی
بسیاری از بیماری‌های مقاربتی (STD) می‌توانند در حین رابطه جنسی محافظت نشده منتقل شده و موجب خارش واژن شوند. این بیماری‌ها شامل موارد زیر هستند:
– کلامیدیا
– زگیل ناحیه تناسلی
– سوزاک
– تب خال ناحیه تناسلی
– تریکومونیازیس
علائم احتمالی
علاوه بر خارش، ممکن است علائم دیگری نیز بروز کنند، از جمله:
– رشد غیرطبیعی زائده‌ها
– ترشحات سبز یا زرد رنگ از واژن
– درد هنگام ادرار کردن
یائسگی
زنانی که دوران یائسگی را تجربه می‌کنند یا یائسه شده‌اند، بیشتر در معرض خارش واژن قرار دارند. این وضعیت به دلیل کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی اتفاق می‌افتد، که می‌تواند منجر به آتروفی واژن شود. آتروفی واژن به نازک شدن و خشکی بیش از حد مخاط واژن اطلاق می‌شود. این خشکی می‌تواند باعث تحریک و خارش شود.
راهکارها
برای اطلاعات بیشتر در مورد خشکی واژن و راه‌های درمان آن، مطالعه مقالات مرتبط می‌تواند مفید باشد. در صورت بروز علائم، مشورت با پزشک نیز توصیه می‌شود تا درمان مناسبی ارائه شود.
استرس
استرس جسمی و عاطفی می‌تواند یکی دیگر از عوامل خارش و تحریک واژن باشد، هرچند این اتفاق نادر است. استرس می‌تواند با تضعیف سیستم ایمنی بدن، فرد را مستعد عفونت‌هایی کند که باعث خارش می‌شوند. بنابراین، کاهش استرس و مدیریت آن می‌تواند به پیشگیری از این مشکل کمک کند.
سرطان فرج (ولوار)
در موارد نادر، خارش واژن می‌تواند یکی از علائم سرطان فرج (vulvar cancer) باشد. این نوع سرطان، قسمت خارجی دستگاه تناسلی زنان را درگیر می‌کند، که شامل لب‌های داخلی و خارجی واژن، کلیتوریس و دهانه واژن می‌شود.
سرطان فرج همیشه با علائم مشخصی همراه نیست، اما در صورت بروز علائم، ممکن است شامل خارش، خونریزی غیرطبیعی یا درد در ناحیه فرج باشد.
تشخیص سرطان فرج در مراحل اولیه بسیار مهم است، زیرا این بیماری در این مراحل با موفقیت قابل درمان است. بنابراین، انجام معاینات سالانه توسط متخصص زنان و زایمان بسیار حیاتی است.
تشخیص
پزشک برای تشخیص مشکل، سوالاتی درباره علائم، شدت و مدت زمان بروز آن‌ها و فعالیت‌های جنسی شما خواهد پرسید. همچنین احتمال انجام یک معاینه بالینی لگن نیز وجود دارد.
در طول معاینه لگن، پزشک ناحیه فرج دستگاه تناسلی را به‌دقت بررسی می‌کند و ممکن است از یک اسپکولوم برای مشاهده داخل واژن استفاده کند. هنگام وارد کردن انگشت به داخل واژن، ممکن است شکم شما را کمی فشار دهد تااندام‌های تولیدمثلی رااز نظر هرگونه ناهنجاری مورد بررسی قراردهد .
پزشک زنان همچنین ممکن است از بافت پوست فرج یا از ترشحات واژن شما برای تجزیه و تحلیل دقیق‌تر نمونه‌برداری کند. همچنین احتمال درخواست آزمایش خون یا ادرار برای بررسی سایر پارامترهای سلامتی نیز وجود دارد.
درمان پزشکی خارش واژن
پس از تشخیص علت اصلی خارش واژن، پزشک بر اساس شرایط شما، گزینه‌های درمانی مختلفی را پیشنهاد می‌کند. دوره درمانی و نوع درمان به عامل ایجادکننده خارش بستگی دارد.
با توجه به تشخیص پزشک، ممکن است درمان شامل استفاده از داروهای موضعی، آنتی‌بیوتیک‌ها، یا تغییر در سبک زندگی باشد. هر درمان به‌طور خاص برای برطرف کردن علت زمینه‌ای و بهبود وضعیت شما طراحی شده است.
عفونت‌های مخمری واژن
برای درمان عفونت‌های مخمری واژن، پزشک معمولاً داروهای ضد قارچ تجویز می‌کند. این داروها می‌توانند به صورت خوراکی، کرم یا پماد باشند و برخی از آن‌ها با نسخه و برخی بدون نسخه در دسترس هستند. کرم‌های ضد قارچ یا شیاف‌هایی مانند کلوتریمازول برای کاهش خارش واژن تجویز می‌شوند. همچنین، داروهای ضد قارچی خوراکی مانند فلوکونازول نیز در درمان مؤثر هستند.
با این حال، اگر علت بروز علائم شما به‌طور صد درصد مشخص نشده است، بهتر است از مصرف خودسرانه داروها خودداری کنید و تا دریافت تشخیص قطعی از پزشک، منتظر بمانید.
واژینوز باکتریایی
پزشکان معمولاً برای درمان بیماران مبتلا به واژینوز باکتریایی (BV) از داروهای آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنند. این داروها ممکن است به صورت خوراکی یا به‌عنوان کرم‌های موضعی تجویز شوند.
صرف نظر از نوع درمان، پیروی دقیق از دستورالعمل‌های پزشک و تکمیل کامل دوره درمانی برای رفع خارش و بهبود کامل بسیار مهم است.
بیماری‌های مقاربتی
عفونت‌های منتقله از راه جنسی را می‌توان با مصرف داروهای آنتی‌بیوتیک، ضد ویروس یا ضد انگلی تحت نظر متخصص بیماری‌های مقاربتی درمان کرد. تا زمانی که عفونت یا بیماری شما به‌طور کامل برطرف نشده است، باید داروهای خود را به‌طور منظم مصرف کنید و از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
توصیه‌های درمانی
پیروی دقیق از دستورالعمل‌های پزشک و تکمیل دوره درمان برای بهبود کامل و جلوگیری از عود مجدد بیماری بسیار حیاتی است. همچنین، اطلاع دادن به شریک جنسی و انجام آزمایشات لازم برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران اهمیت دارد.
یائسگی
برای درمان خارش واژن در دوران یائسگی، پزشکان معمولاً کرم‌ها یا قرص‌های حاوی هورمون استروژن تجویز می‌کنند. این محصولات به کاهش التهابات و علائم ناشی از کمبود استروژن در سطح واژن کمک می‌کنند.
درمان خارش واژن طبیعی
بسیاری از عواملی که می‌توانند خارش و تحریک واژن را ایجاد کنند، به طور طبیعی بهبود می‌یابند. علاوه بر این، استفاده از کمپرس سرد بر روی ناحیه فرج و استفاده محدود از کرم‌ها یا لوسیون‌های استروئیدی می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین ناراحتی کمک کند. با این حال، باید مصرف این محصولات را به حداقل برسانید، زیرا استفاده بیش از حد ممکن است بازگشت خارش و تحریکات مزمن را به دنبال داشته باشد.
در برخی موارد، کرم‌های کورتیکواستروئیدی مانند هیدروکورتیزون برای درمان خارش واژن یا کلوبتازول در مواجهه با لیکن اسکلروزوس مورد استفاده قرار می‌گیرند.
راهکارهای خانگی برای مقابله با خارش واژن
با رعایت بهداشت و نکات بهداشتی، می‌توانید بسیاری از عواملی که منجر به خارش و تحریک واژن می‌شوند را کاهش دهید و پیشگیری کنید. در ادامه تعدادی از راهکارهای خانگی که می‌توانند به طور قابل توجهی موثر باشند، آورده شده است:
– استفاده از آب گرم و پاک‌کننده ملایم برای شستشوی ناحیه تناسلی.
– خودداری از استفاده از صابون معطر، لوسیون‌ها و حمام‌های حباب‌دار.
– اجتناب از استفاده اسپری‌ها و دوش‌های واژینال.
– تعویض لباس‌های خیس یا مرطوب به‌صورت منظم پس از شنا یا ورزش.
– استفاده از لباس زیر نخی و تعویض روزانه آن.
– مصرف محصولات لبنی مانند ماست به منظور کاهش احتمال ابتلای به عفونت‌های مخمری.
– خودداری از خارش و مالیدن پوست، زیرا می‌تواند خارش را تشدید کند.
– استفاده از کاندوم در هنگام رابطه جنسی.
– در صورت حساسیت نسبت به لاتکس کاندوم، مشورت با پزشک برای گزینه‌های جایگزین ضروری است .
همچنین، همواره پس از دفع مدفوع، از جلو به عقب اقدام به شستشو نمایید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر خارش واژن به اندازه‌ای شدید باشد که زندگی روزمره یا خواب شما را مختل کند، مراجعه به پزشک زنان و زایمان برای شما بسیار ضروری است. هرچند اغلب دلایل این ناراحتی‌ها جدی نیستند، اما وجود روش‌های درمانی مختلفی وجود دارد که می‌توانند به شما کمک کنند تا این عوارض را کاهش دهید.
اگر خارش واژن شما بیش از یک هفته ادامه داشته باشد یا با علائم دیگری همراه باشد، بهتر است به سرعت برای گرفتن نوبت از متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. علائمی از جمله:
– زخم یا تاول در فرج
– درد یا حساسیت در ناحیه تناسلی
– قرمزی یا تورم در دستگاه تناسلی
– مشکلات در ادرار کردن
– ترشحات غیرمعمول از واژن
– ناراحتی در هنگام رابطه جنسی
.
دیدگاهتان را بنویسید