ماموگرافی چیست؟انواع+کاربرد+مزایا،نحوه انجام و…
ماموگرافی چیست؟
ماموگرافی یکی از روش‌های کلیدی در تشخیص زودرس سرطان سینه است که با استفاده از تابش پرتوهای خفیف اشعه ایکس انجام می‌شود. این روش به طور عمده برای بیمارانی توصیه می‌شود که علائمی مانند درد، تشخیص توده، تغییرات پوست، فرورفتگی یا سایر ناهنجاری‌های سینه را تجربه می‌کنند.
شبکه بین‌المللی سرطان (NCCN) برای زنان بالای ۴۰ سال، انجام ماموگرافی را به طور سالیانه توصیه می‌کند. زنانی که در خانواده‌شان پیشینه‌ای از سرطان سینه یا رحم دارند، باید غربالگری ماموگرافی را از سن ۴۰ سالگی شروع کنند، زیرا تشخیص زودرس سرطان سینه احتمال درمان موفق را بالا می‌برد.
انواع ماموگرافی
- ماموگرافی معمولی: شامل دو نوع است، ماموگرافی تشخیصی و ماموگرافی غربالگری.
- ماموگرافی دیجیتال: این نوع امکان ذخیره‌سازی تصاویر به صورت فایل دیجیتال در کامپیوتر با کیفیت بالاتر و قدرت زوم بیشتر را فراهم می‌کند.
- ماموگرافی سه‌بعدی (توموسنتز دیجیتال سینه): فناوری پیشرفته‌ای است که با چندین تصویر با استفاده از اشعه ایکس کم، تصاویر سه‌بعدی از سینه‌ها ارائه می‌دهد.
کاربردهای ماموگرافی
– ماموگرافی غربالگری: برای تشخیص تغییرات پستان در زنانی که هیچ علامت یا نشانه‌ای ندارند، استفاده می‌شود. هدف این تست، تشخیص سرطان قبل از ظاهر شدن علایم بالینی است و معمولاً شامل دو عکس می‌شود.
– ماموگرافی تشخیصی: برای ارزیابی تغییرات مشکوک پستان مانند توده‌های جدید، درد پستان، ظاهر غیرمعمول پوست، ضخیم شدن پستانک و ترشحات آن استفاده می‌شود. این ابزار اساسی است که فوراً پس از تشخیص تغییرات پستان، بدون در نظر گرفتن سن بیمار، انجام می‌شود.
این روش‌ها باعث می‌شود که ماموگرافی به عنوان یکی از ابزارهای مهم در تشخیص زودرس و موثر سرطان سینه در جامعه پزشکی شناخته شود.
مزایای ماموگرافی در تشخیص سرطان سینه
ماموگرافی به عنوان یک ابزار اساسی برای تشخیص زودرس سرطان سینه شناخته می‌شود و دارای مزایای بسیاری است که در ادامه بررسی می‌شوند:
- کاهش ریسک مرگ: غربالگری ماموگرافی به طور قابل توجهی خطر مرگ ناشی از سرطان سینه را کاهش می‌دهد.
- تشخیص انواع سرطان سینه: این تست مناسب برای تشخیص انواع سرطان‌های پستان شامل داکتال تهاجمی و لوبولار تهاجمی است.
- تشخیص تومورهای کوچک: ماموگرافی توانایی بالایی در تشخیص تومورهای کوچک دارد که ممکن است به راحتی قابل لمس یا تشخیص نباشند.
- تشخیص بافت‌های غیرطبیعی: این تست می‌تواند احتمال کارسینوم داکتال (بافت‌های غیرطبیعی در مجاری شیری) را بیشتر کند.
- بدون باقی‌مانده اشعه: پس از انجام ماموگرافی، هیچ باقی‌مانده اشعه‌ای در بدن بیمار باقی نمی‌ماند.
- عدم عوارض جانبی اشعه: استفاده از پرتوهای ایکس در ماموگرافی به طور معمول هیچ عوارض جانبی را ندارد.
نحوه انجام ماموگرافی
ماموگرافی از دستگاه‌های دیجیتال، CAD و DBT تشکیل شده است:
– دستگاه‌های دیجیتال: تصاویر پردازش شده از بافت‌های بدن در فیلم‌های رادیوگرافی ثبت می‌شود که پس از بررسی توسط پزشک، وضعیت سینه‌ها و نوع ناهنجاری‌ها مشخص می‌شود.
– دستگاه‌های CAD: نمایش وضعیت غیرطبیعی مانند توده‌ها و رسوب‌های کلسیمی را به وضوح نشان می‌دهد که به پزشک امکان شناسایی آسان ناهنجاری را می‌دهد.
– DBT (ماموگرافی سه‌بعدی): این روش به صورت سه‌بعدی از سینه‌ها عکس‌برداری می‌کند و امکان تشخیص تومورهای چندگانه را فراهم می‌سازد. این روش به دلیل وضوح بیشتر تصاویر، نیاز به تست‌های جانبی را کاهش می‌دهد و به دقت بیشتری ناهنجاری‌ها را مشخص می‌کند، با این حال، باید به دوز تابشی اضافه توجه داشته باشیم که در تمامی ماموگرافی‌ها، از جمله دیجیتال تایید شده است.
این مزایا و روش‌های مختلف ماموگرافی، آن را به یکی از موثرترین ابزارهای تشخیصی در زمینه سرطان سینه تبدیل کرده است.
زمان مناسب برای انجام ماموگرافی
انجام ماموگرافی در هفته اول پس از پایان دوره قاعدگی، به دلیل کاهش تورم بافت سینه و شرایط پایدارتر، بهترین زمان برای این تست است.
سن مناسب برای انجام ماموگرافی
برای شروع ماموگرافی دوره‌ای، سن 40 سالگی برای زنان به عنوان بهترین زمان مشخص شده است، مگر در مواردی که علائم مشکوک زیر 40 سالگی وجود داشته باشد.
آمادگی قبل از انجام ماموگرافی
قبل از انجام ماموگرافی، این نکات را مدنظر قرار دهید:
– زمان مناسب را برای انجام تست انتخاب کنید.
– وضعیت بارداری، شیردهی و مصرف داروها را به پزشک و تکنسین ماموگرافی اطلاع دهید.
– اگر پروتز سینه دارید، به تکنسین ماموگرافی اطلاع دهید تا در صورت لزوم، تنظیمات خاصی انجام شود.
– در روز مراجعه، لباسی راحت و آزاد بپوشید.
– از استفاده از کرم، دئودورانت و محصولات دیگر بر روی پوست سینه و زیر بغل خودداری کنید.
فرآیند ماموگرافی به زبان حرفه‌ای
قبل از شروع عمل تصویربرداری، تکنسین به بیمار یک لباس خاص می‌دهد که از جلو بسته می‌شود و پستان‌ها را روی یک پلتفرم خاص در دستگاه ماموگرافی قرار می‌دهد. پس از اینکه پستان‌ها توسط یک پدال شفاف فشرده شده‌اند، تکنسین فشار را به آرامی افزایش می‌دهد. این فشرده‌سازی بافت پستان با هدف نازک کردن آن و کاهش پراکندگی اشعه ایکس و گسترش بافت، به منظور شناسایی ناهنجاری‌های مخفی در بین لایه‌های بافت، انجام می‌شود.
در این فرآیند، ممکن است بیمار کمی فشار یا ناراحتی احساس کند که معمولاً کوتاه‌مدت است. در طول تصویربرداری، پزشک تصاویر را بررسی می‌کند و ممکن است از بیمار خواسته شود تا چندین بار پوزیشن خود را تغییر دهد، به ویژه در زنان زیر 50 سال که سینه‌های آن‌ها معمولاً متراکم‌تر از زنان مسن هستند.
تشخیص و تفسیر نتایج ماموگرافی
نتایج ماموگرافی به صورت طبقه‌بندی از صفر تا شش برای ارزیابی انواع تومور در سینه، شدت پیشروی و خوش‌خیم یا بدخیم بودن آن، تفسیر می‌شود. طبقه‌بندی یک نتیجه ماموگرافی (1) به معنی نرمال بودن است، در حالی که سایر طبقه‌بندی‌ها ممکن است حضور یا عدم حضور توده‌های خوش‌خیم یا بدخیم را نشان دهند.
مکان انجام ماموگرافی
ماموگرافی معمولاً در مراکز رادیولوژی تحت نظر تکنسین‌های پزشکی انجام می‌شود.
.
دیدگاهتان را بنویسید