معرفی روش هایی برای کاهش درد زایمان
کاهش درد زایمان یکی از دغدغه‌های اصلی زنان باردار است. برای زایمان طبیعی، روش‌های متنوعی جهت کاهش درد وجود دارد که به دو دسته‌ی پزشکی و غیرپزشکی تقسیم می‌شوند. برخی از این روش‌ها با دارو انجام می‌شوند و برخی دیگر روش‌های غیرپزشکی هستند که خودتان می‌توانید آنها را به‌کار ببرید. اگر شما هم نگران درد زایمان هستید، این مطلب را دنبال کنید. در اینجا به بررسی روش‌های دارویی و غیر دارویی کاهش درد زایمان، تأثیر تغذیه و ورزش در کاهش درد، داروهای مورد استفاده توسط پزشکان و تأثیر ماساژ یا گرما بر درد می‌پردازیم و همچنین روش‌های طب سنتی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
در صورتی که نگران درد زایمان هستید و به دنبال راهی برای کاهش آن می‌گردید، بهتر است از ابتدای بارداری با متخصص زنان و زایمان یا دکتر مامایی مشورت کنید. پزشک شما بهترین روش‌ها را پیشنهاد خواهد داد.
با سایت شادی دولتی همراه باشید…
روش‌های کاهش درد زایمان
پیش از زایمان، به دلیل افزایش فشار بر دهانه رحم و انقباضات عضلات رحم، درد زایمان شروع می‌شود و در حین زایمان شدت می‌یابد. ممکن است در شکم، کمر، کشاله ران و حتی پهلوها درد و گرفتگی احساس کنید. با حرکت نوزاد به سمت کانال زایمان، کشیدگی واژن بیشتر شده و فشار سر نوزاد به مثانه و روده نیز می‌تواند درد را افزایش دهد.
با نزدیک شدن به زمان زایمان، انقباضات بیشتر و فاصله‌ی بین آنها کمتر می‌شود که این می‌تواند درد را غیر قابل تحمل کند.
درد زایمان به عوامل مختلفی بستگی دارد و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. ممکن است درد زایمان طبیعی شما در هر زایمان متفاوت باشد. در ادامه، به بررسی روش‌های مختلف کاهش درد زایمان می‌پردازیم که برخی از آنها باید در طول بارداری رعایت شوند و برخی دیگر در زمان زایمان کاربرد دارند.
کاهش درد زایمان طبیعی بدون دارو
روش‌های متعددی برای کاهش درد زایمان به صورت غیرپزشکی و بدون استفاده از دارو وجود دارند. این روش‌ها می‌توانند در طول بارداری و هنگام زایمان به کار گرفته شوند.
۱. هیپنوتیزم
هیپنوتیزم و تکنیک‌های مشابه می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب ناشی از زایمان کمک کنند، که این امر به سهولت روند زایمان منجر می‌شود. اگرچه شواهد کافی در خصوص کاهش مستقیم درد توسط هیپنوتیزم وجود ندارد، اما استفاده از آن برای آرامش و کاهش استرس می‌تواند مفید باشد.
۲. کاهش درد زایمان طبیعی با ورزش
ورزش در دوران بارداری باعث تقویت عضلات و آماده‌سازی بدن برای استرس زایمان می‌شود. باید درباره نوع و نحوه انجام ورزش با پزشک خود مشورت کنید تا یک برنامه ورزشی ایمن داشته باشید. زیاده‌روی در ورزش ممکن است به شما و جنین آسیب برساند. ورزش منظم به افزایش استقامت شما کمک می‌کند، که در صورت طولانی شدن زایمان، تأثیر مثبتی در تحمل درد خواهد داشت.
۳. تمرینات کگل
تمرینات کگل و تقویت عضلات کف لگن می‌توانند زایمان را راحت‌تر کنند. در این تمرینات، ماهیچه‌های اطراف واژن را مانند زمانی که می‌خواهید ادرار خود را متوقف کنید، منقبض کنید. این تمرین را در طول بارداری چندین بار در روز انجام دهید، هر بار عضلات را حدود ۳ ثانیه منقبض نگه دارید. این تمرینات به تقویت عضلات کمک کرده و زایمان را آسان‌تر می‌کنند. همچنین، احتمال بی‌اختیاری ادرار بعد از زایمان را کاهش می‌دهند.
۴. کلاس‌های آمادگی قبل از زایمان
کلاس‌های آمادگی قبل از زایمان تکنیک‌های مختلفی را برای کنترل درد آموزش می‌دهند. در این کلاس‌ها، تمرینات کششی برای تقویت عضلات حمایت‌کننده رحم و تکنیک‌های تجسم برای آرامش و کاهش درد به کار می‌روند. این کلاس‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا با اعتماد به نفس بیشتری به زایمان بپردازید و درد را بهتر مدیریت کنید.
۵. تکنیک لاماز
لاماز یک روش محبوب برای کاهش درد زایمان طبیعی است که در آمریکا بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این تکنیک به زنان باردار آموزش می‌دهد که زایمان طبیعی یک فرایند سالم و طبیعی است. هدف لاماز، تقویت اعتماد به نفس زنان و آماده‌سازی آنها برای زایمان با استفاده از تکنیک‌های آرام‌بخشی، تمرینات تنفسی، حواس‌پرتی از درد و ماساژ است.
۶. تکنیک برادلی
تکنیک برادلی نیز در کلاس‌های آمادگی زایمان (خصوصاً در آمریکا) به کار گرفته می‌شود. در این روش، همسر به عنوان مربی زایمان نقش فعالی دارد و هدف اصلی آن اجتناب از مصرف دارو است، مگر در شرایط ضروری! این تکنیک از طریق روش‌های ریلکسیشن، تنفس عمیق، تغذیه سالم و ورزش به کاهش درد زایمان طبیعی کمک می‌کند. همچنین در این کلاس‌ها، زنان برای موقعیت‌های احتمالی مانند سزارین اورژانسی نیز آماده می‌شوند.
۷. تنفس صحیح
استفاده از تکنیک‌های تنفس عمیق و آرامش بخش از دهه ۱۹۷۰ به عنوان یک روش مؤثر برای کاهش درد زایمان شناخته شده است. این تکنیک‌ها به بهبود ارتباط بین ذهن و بدن کمک می‌کنند و تأثیر قابل توجهی در کاهش درد دارند. کلاس‌های یوگا و مدیتیشن مکان مناسبی برای یادگیری این تکنیک‌ها هستند.
۸. طب سوزنی
برخی از پزشکان اعتقاد دارند که طب سوزنی می‌تواند به کاهش درد زایمان کمک زیادی کند. تا کنون گزارشی از آسیب ناشی از این روش به مادر یا نوزاد ثبت نشده است. طب سوزنی باید توسط افراد مجرب و آموزش‌دیده انجام شود تا از هر گونه خطر احتمالی جلوگیری شود.
۹. کاهش درد زایمان طبیعی با طب سنتی
طب سنتی نیز راهکارهایی برای کاهش درد زایمان طبیعی ارائه می‌دهد. یکی از این گیاهان مفید زعفران است که هرچند در طول بارداری توصیه نمی‌شود، اما در اواخر بارداری و نزدیک به زمان زایمان می‌تواند کمک‌کننده باشد. علاوه بر زعفران، دمنوش‌های گیاهی مانند برگ ختمی، شنبلیله، خاکشیر، شاهپسند و رازیانه نیز برای تسکین درد زایمان مفید هستند.
۱۰. ماساژ درمانی
ماساژ درمانی یکی از روش‌های مؤثر برای کاهش درد زایمان طبیعی است. ماساژ می‌تواند حواس شما را از درد زایمان پرت کند و گردش خون را بهبود بخشد. استفاده از ماساژ در حین زایمان می‌تواند احساسی خوشایند ایجاد کند، هرچند در برخی موارد ممکن است باعث تحریک و افزایش درد شود. بنابراین قبل از استفاده از ماساژ حین زایمان، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
۱۱. تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS)
دستگاه TENS دارای دو الکترود است که به پوست چسبانده می‌شوند و معمولاً به پایین کمر وصل می‌شوند. این دستگاه جریان الکتریکی ضعیفی را به بدن ارسال می‌کند که برای مادر و جنین بی‌خطر است. هرچند شواهد علمی کافی در مورد اثربخشی این روش در کاهش درد زایمان وجود ندارد، برخی پزشکان از آن استفاده می‌کنند. توجه داشته باشید که این روش برای همه مناسب نیست، به‌خصوص برای افرادی که دستگاه ضربان‌ساز دارند یا قبل از هفته ۳۷ بارداری هستند.
۱۲. تغذیه مناسب
تغذیه مناسب می‌تواند در کاهش درد زایمان نقش مؤثری داشته باشد. دریافت کالری کافی و نوشیدن آب به میزان لازم می‌تواند از افت قند خون و کم آبی بدن که منجر به احساس ضعف و دشواری در زایمان می‌شود، جلوگیری کند. توجه به تغذیه در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد.
۱۳. آب درمانی
برخی بیمارستان‌ها امکاناتی برای دوش گرفتن قبل از زایمان دارند. حمام آب گرم می‌تواند حس آرامش ایجاد کرده و انقباضات زایمان را قابل تحمل‌تر کند. همچنین آب گرم می‌تواند کمردرد را کاهش دهد و در نتیجه درد زایمان کمتر شود. آب درمانی قبل از زایمان با زایمان در آب متفاوت است و نیازی به آموزش خاصی ندارد.
۱۴. کم کردن نور و صدا
کاهش نور و سکوت در اتاق زایمان می‌تواند به تسکین درد کمک کند. این شرایط باعث افزایش تمرکز شما و ترشح بهتر هورمون‌های مورد نیاز برای کاهش درد می‌شود.
۱۵. گرما درمانی
استفاده از کمپرس گرم یکی دیگر از روش‌های کاهش درد زایمان است. گرما درمانی به آزاد شدن اندورفین‌ها، مسکن‌های طبیعی بدن، کمک می‌کند. می‌توانید از بطری آب گرم یا حوله گرم روی کمر خود استفاده کنید تا درد زایمان کاهش یابد.
روش‌های نوین کاهش درد زایمان طبیعی
۱۶. روغن درمانی
استفاده از روغن‌های معطر می‌تواند به کاهش درد زایمان کمک کند. یکی از بهترین روغن‌ها برای این منظور، روغن مریم گلی است که بسیاری از زنان با استشمام آن حس خوشایندی در طول زایمان تجربه کرده‌اند. همچنین، روغن‌های اسطوخودوس و یاس نیز تأثیر آرام‌بخشی دارند. این روغن‌ها را می‌توان علاوه بر رایحه درمانی، برای ماساژ نیز به کار برد.
۱۷. رابطه جنسی
رابطه جنسی و رسیدن به اوج لذت جنسی می‌تواند نوعی تسکین ذهنی ایجاد کند که به کاهش درد زایمان کمک می‌کند. تحریک کلیتورال در حین زایمان باعث افزایش ترشح هورمون اکسی توسین می‌شود که در کاهش درد مؤثر است. البته در مورد وضعیت‌های مناسب برای رابطه جنسی در دوران بارداری حتماً باید با پزشک خود مشورت کنید.
کاهش درد زایمان طبیعی با دارو
در بسیاری از موارد، برای کاهش درد زایمان طبیعی از داروهای مسکن استفاده می‌شود که به مادران کمک می‌کنند تا بهتر بتوانند با انقباضات رحم کنار بیایند. این داروها شامل موارد زیر می‌باشند:
۱. داروهای مسکن و ضد درد
این دسته از داروها برای کاهش درد زایمان استفاده می‌شوند و برخلاف داروهای بی‌حسی، بر کل بدن تأثیر دارند. داروهای مسکن ممکن است به صورت داخل وریدی یا تزریق عضلانی تجویز شوند و می‌توانند عوارضی مانند خواب‌آلودگی و حالت تهوع به همراه داشته باشند. همچنین برخی از این داروها می‌توانند روی جنین تأثیر بگذارند، بنابراین قبل از مصرف هر گونه دارویی باید با پزشک مشورت کنید.
۲. بی‌حسی موضعی
یکی از رایج‌ترین روش‌های کاهش درد در زایمان طبیعی استفاده از بی‌حسی موضعی است. این روش باعث بی‌حس شدن یک منطقه خاص از بدن می‌شود و هم در زایمان طبیعی و هم در زایمان سزارین کاربرد دارد.
3.اپیدورال
اپیدورال یک روش محبوب بی‌حسی موضعی است که با تزریق دارو به ناحیه زیر ناف و دیواره‌های واژن، درد زایمان را کاهش می‌دهد. مقدار دقیق دارو باید توسط متخصص بیهوشی تعیین شود و میزان انتقال دارو به جنین بسیار کم است، بنابراین روی نوزاد تأثیر ندارد. با این حال، اپیدورال می‌تواند عوارضی مانند کاهش فشار خون، مشکلات ادراری، خارش، تورم، حالت تهوع و سردرد ایجاد کند.
4. داروهای آرام‌بخش
داروهای آرام‌بخش مستقیماً درد را کاهش نمی‌دهند، اما می‌توانند استرس و اضطراب را کاهش دهند. گاهی اوقات پزشک ممکن است این داروها را همراه با داروهای مسکن تجویز کند. با این حال، برخی از داروهای آرام‌بخش ممکن است برای مادر و جنین عوارض داشته باشند و در دوره بارداری و زمان زایمان توصیه نمی‌شوند.
5. آمپول‌های کاهش درد زایمان طبیعی
داروهای تزریقی مانند پتیدین، دیامورفین، مپتید و رمی فنتانیل به عنوان مسکن‌های قوی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها احساس بی‌حسی و کرختی ایجاد می‌کنند و معمولاً به ران تزریق می‌شوند. این داروها می‌توانند روی جنین تأثیر داشته باشند و در مادر باعث تنفس کندتر، خواب‌آلودگی و مشکلات در شیردهی شوند، بنابراین بسیاری از پزشکان ترجیح می‌دهند از این داروها استفاده نکنند.
6. استنشاق گاز
استفاده از گاز انتونوکس (ترکیبی از اکسید نیتروژن و اکسیژن) یکی از روش‌های کاهش درد زایمان است. این گاز که به “گاز خنده” معروف است، می‌تواند هم قبل از زایمان و هم در حین آن مورد استفاده قرار گیرد. برخی زنان باردار با استفاده از این گاز احساس تسکین می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است دچار خشکی دهان یا حالت تهوع شوند.
رژیم غذایی برای کاهش درد زایمان طبیعی
تغذیه سالم در دوران زایمان طبیعی نقش بسیار مهمی در کاهش درد و افزایش انرژی دارد. در این موقعیت، مواد غذایی مناسبی که برای تقویت بدن و افزایش انرژی مناسب هستند را باید مصرف کرد. در زیر می‌توانید لیستی از مواد غذایی مفید و فواید آنها را بیابید:
| ماده غذایی | فواید آن |
| آب گوشت | پختن گوشت همراه با استخوان، منابع غنی از اسیدهای آمینه و مواد مغذی مهمی برای بدن مادر است. |
| سبزیجات با برگ سبز | حاوی منیزیم، آهن، روی، کلسیم و ویتامین‌های محلول در چربی هستند که به بدن مادر انرژی می‌دهند و سلامت را تقویت می‌کنند. |
| آجیل | مغزها حاوی پروتئین و اسیدهای چرب ضروری هستند و انرژی فوری برای بدن فراهم می‌کنند. |
| موز | حاوی مقدار کمی از اسید هیالورونیک گیاهی و پتاسیم است که به کنترل فشار خون کمک می‌کند و انرژی اضافی فراهم می‌کند. |
| بلغور جو دو سر | منبع کربوهیدرات بوده و به عنوان سوخت‌رسانی بدن در زمان زایمان کمک می‌کند. |
با توجه به این مواد غذایی، می‌توانید رژیم غذایی‌تان را طوری تنظیم کنید که در زمان زایمان انرژی لازم را برای مادر و جنین فراهم کند و از ضعف و خستگی جلوگیری کند.
روش‌های مدیریت درد زایمان: راهنمایی برای آینده‌ی مادران
درد زایمان طبیعی یک تجربه‌ی فردی و منحصربه‌فرد است که نیازمند راهنمایی و پشتیبانی مناسب است. اینجا تکنیک‌ها و روش‌هایی را برای مدیریت درد زایمان طبیعی به ارمغان آورده‌ایم:
۱. تغذیه و ورزش
تغذیه سالم و ورزش منظم، مهمترین عواملی هستند که برای کاهش درد زایمان طبیعی می‌توانند مؤثر باشند. با انجام ورزش‌های مناسب، عضلات و ماهیچه‌های اطراف واژن قوی‌تر می‌شوند و خستگی در طول زایمان کاهش می‌یابد. همچنین تغذیه مناسب باعث تقویت بدن مادر و افزایش انرژی در زمان زایمان می‌شود.
۲. بحث درباره داروهای تسکین‌دهنده درد
با پزشک خود در مورد داروهای تسکین‌دهنده درد صحبت کنید. او می‌تواند به شما در مورد نوع و زمان استفاده از آنها راهنمایی کند و اطمینان حاصل کند که شما بهترین مراقبت را دریافت می‌کنید.
۳. مدیریت درد زایمان سزارین
در زمان عمل جراحی برای زایمان سزارین، از بیهوشی عمومی یا بی‌حسی نخاعی استفاده می‌شود. پزشک ممکن است برای شما داروهایی مثل اپیدورال تجویز کند تا درد را کاهش دهد.
۴. داروهای کاهنده درد
از داروهای بی‌حسی، داروهای مسکن یا گازهای تسکین‌دهنده درد استفاده می‌شود. زایمان با گاز یکی از روش‌های رایج برای کاهش درد است که پزشک ممکن است توصیه کند.
۵. مشاوره با پزشک
اگر نگران درد زایمان هستید، بهتر است با پزشک خود در مورد روش‌های مدیریت درد صحبت کنید. او می‌تواند شما را راهنمایی کند و بهترین تصمیم را برای شما بگیرد.
به این ترتیب با آمادگی و اطلاعات لازم، شما می‌توانید بهترین تجربه را در زمان زایمان داشته باشید. منابعی مانند استنشاق گاز، اپیدورال، ماساژ، تمرینات تنفسی و کلاس‌های آموزش قبل از زایمان می‌توانند به شما کمک کنند. اما برای اطمینان از انتخاب بهترین روش، همیشه به پزشک خود مراجعه کنید.
.
دیدگاهتان را بنویسید