اسفنج ضد بارداری چیست و چطور استفاده می‌شود؟

اسفنج ضد بارداری روشی برای جلوگیری از بارداری بدون استفاده از هورمون‌هاست که به طور عمده مورد استفاده خانم‌ها قرار می‌گیرد. اسفنج ضد بارداری دارای اسپرمی‌ساید‌هایی یا به اصطلاح اسپرم‌کش‌هایی است که از ورود اسپرم به رحم جلوگیری می‌کنند. در مقایسه با برخی دیگر از روش‌های جلوگیری از بارداری، اسفنج ممکن است برای برخی افراد ساده‌تر به نظر برسد. درحالی اینکه این اسفنج ها نیز مانند سایر ابزارهای ضدبارداری احتمال خطر دارند.

با این حال، ما در این مقاله به بررسی و عملکرد اسفنج ضدبارداری با دیگر روش‌های جلوگیری از بارداری می‌پردازیم و دستورالعمل‌های استفاده از اسفنج را به درستی آموزش دهیم. در صورت بروز هرگونه مشکل، سریعا با کارشناس ماما تماس بگیرید. ما را تا انتهای مقاله همراهی کنید.

اسفنج ضد بارداری چیست؟

اسفنج ضد بارداری (Birth Control Sponge) روشی برای جلوگیری و کاهش احتمال بارداری است. این اسفنج‌ها معمولاً به صورت یک اسفنج کوچک به ابعاد تقریباً 5 سانتیمتر در 5 سانتیمتر تولید می‌شوند. برای استفاده از این اسفنج‌ها قبل از رابطه جنسی آن را در واژن قرار می‌دهید و پس از اتمام رابطه باید آن را خارج کنید.

به نقل از سایت معتبر plannedparenthood، این اسفنج‌ها دارای مواد جاذبی هستند که موقتاً منعطف می‌شوند و به عنوان یک مانع فیزیکی عمل می‌کنند تا اسپرم‌ها وارد رحم نشوند. همچنین، برخی از این اسفنج‌ها دارای مقدار کمی از یک ماده حاوی اسپرمی‌ساید هستند که اسپرم‌ها را ضعیف می‌کنند.

این روش علاوه بر جلوگیری از بارداری، از انتقال بیماری‌های جنسی ( STI یعنی عفونت ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس) که می‌تواند در دهان، لب‌ها و قسمت‌های تناسلی‌ بدن ایجاد شود، را کاهش می‌دهد. 

مشورت با یک پزشک یا متخصص بهداشت جنسی قبل از استفاده از هر روش جلوگیری از بارداری را جدی بگیرید.

نحوه استفاده از اسفنج ضدبارداری

قبل از رابطه جنسی، مقداری آب روی اسفنج ضد بارداری بریزید، آن را به آرامی فشار دهید تا اسپرم کش آن فعال شود؛ سپس اسفنج را از وسط تا کرده و داخل واژن خود هل دهید. اسفنج به راحتی دهانه رحم را می پوشاند و توسط عضلات واژن در جای خود نگه داشته می‌شود.

از هر اسفنج ضدبارداری حداقل یکبار استفاده کنید.

درصد بارداری افراد هنگام استفاده از اسنفج ضدبارداری

• از 100 خانمی که هرگز زایمان نکرده اند و  طول سال از  این اسفنج استفاده می کنند، حدود 14 نفر باردار می شوند؛ یعنی استفاده از این اسفنج 86 درصد موثر بوده است.
• از آنجایی که زایمان، دهانه رحم و واژن شما را باز می‌کند، این اسفنج  به خوبی سرجای خود قرار نمی گیرد. حدود 27 نفر از 100 نفر در حین استفاده از اسفنج باردار می شوند که میزان اثربخشی آن 73 درصد است.

اسفنج ضد‌بارداری را چند ساعت داخل واژن نگه داریم؟

اسفنج ضد بارداری باید حداقل 6 تا 8 ساعت پس از رابطه جنسی در واژن باقی بماند. تاکید بر این  مدت زمان به دلیل  پوشانندگی دهانه رحم  و جلوگیری از ورود اسپرم‌ها به رحم و تلقیح تخمک‌ها است. بنابراین، بعد از استفاده از اسفنج ضد بارداری، بهتر است حداقل تا انقضای مدت زمان مشخص شده در داخل واژن باقی بماند و حداکثر 1 روز است، اما بر اساس مارک و نوع اسفنج ممکن است متغیر باشد. همچنین به دقت دستورالعمل تولید کننده اسفنج را برای مشخص کردن مدت زمان مناسب  دقت کنید.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب رو بخونی: زخم دهانه رحم چیست؟

اگر حین رابطه جنسی اسفنج خارج شد چه اقداماتی را انجام دهیم؟

در ابتدای مطالب نحوه قرار گیری درست اسفنج را توضیح دادیم. اسفنج ضد بارداری اگر به درستی قرار گرفته باشد به هیچ عنوان خارج نمی‌شود. اگر به هر دلیلی احساس کردید که اسفنج سر جای خود قرار ندارد، مجدد دست‌ها را بشویید، اسفنج را خارج کنید و مجدد استفاده کنید.

استفاده از اسفنج ضد بارداری برای چه افرادی مناسب است؟

1. افرادی که عوارض جانبی هورمون‌های پیشگیری از بارداری را تحمل نمی‌کنند

برخی از افراد ممکن است برای پیشگیری از بارداری، به قرص کنتراسپتیو هورمونی (قرص ضد بارداری) حساسیت داشته باشند. اسفنج ضد بارداری یک روش پیشگیری از بارداری بدون هورمون است که می‌تواند برای افرادی که از این عوارض نگرانی دارند، مناسب باشد.

2. افرادی که نیاز به پیشگیری از بارداری فوری دارند

اسفنج‌های ضد بارداری قبل از رابطه جنسی قرار داده می‌شوند و می‌توانند به عنوان یک روش فوری پیشگیری از بارداری استفاده شوند.

3. افرادی که نیاز به یک روش پیشگیری موقت دارند

برخی از افراد ممکن است نیاز به یک روش پیشگیری از بارداری موقت داشته باشند، به عنوان مثال، در مواقعی که از روش‌های دائمی مانند راهنمایی وازکتومی (لوله‌های فالوپی) استفاده نمی‌کنند.

استفاده از اسفنج ضد بارداری برای چه افرادی مناسب نیست؟

استفاده از اسفنج ضد بارداری برخی افراد ممکن است مناسب نباشد. افرادی که به یکی از چند شرایط زیر دچار هستند، بهتر است از این روش خودداری کنند:

1. قبلا زایمان طبیعی داشته‌اند: اگر شما قبلا زایمان طبیعی داشته‌اید، استفاده از اسفنج ضد بارداری ممکن است مناسب نباشد و بهتر است با یک کارشناس ماما مشورت کنید.

2. سابقه سقط جنین در ماه‌های آخر: اگر سابقه سقط جنین در ماه‌های آخر دارید، استفاده از این روش را با یک پزشک مطرح کنید، زیرا ممکن است خطرات افزایش یابد.

3. واکنش آلرژیک به اسپرم کش: افرادی که واکنش‌های آلرژیک به اسپرم‌کش‌ها دارند، باید از استفاده از اسفنج خودداری کنند و روش‌های دیگر را بررسی کنند.

4. حساسیت به پلی‌اورتان: اگر حساسیت یا آلرژی به مواد مورد استفاده در اسفنج وجود دارد، این روش مناسب نیست.

5. سابقه سندروم شوک سمی: افرادی که سابقه سندروم شوک سمی (TSS) دارند (عفونت باکتریایی ناشی از استفاده طولانی‌مدت تامپون)، باید راهکارهای دیگری را در نظر بگیرند.

6. دچار عفونت ادراری: اگر دچار عفونت ادراری هستید، بهتر است از این محصول استفاده نکنید.

نحوه خارج کردن اسفنج از واژن

برای خارج کردن اسفنج ضد بارداری از واژن، ابتدا دستان را تمیز بشویید تا بدنتان عفونت نکند. سپس از یک انگشت به عنوان قلاب برای خارج کردن حلقه اسفنج استفاده کنید. سپس با دقت و به آرامی اسفنج را به کمک حلقه آن از واژن خارج کنید. اگر حلقه اسفنج را پیدا نمی‌کنید، می‌توانید  خود اسفنج را از واژن خارج کنید. در صورتی که دسترسی به اسفنج برایتان سخت شد، با استفاده از عضلات واژینال خود تلاش کنید تا اسفنج را به بیرون بیاورید. در نهایت، اسفنج استفاده شده را در سطل زباله بیندازید و از استفاده مجدد آن جدا خودداری کنید.

 از فشار دادن بیش از حد و جلوگیری از خشک شدن آن خودداری کنید. در هنگام وارد کردن اسفنج به داخل واژن، اطمینان حاصل کنید که قسمت تو رفتگی آن به سمت جلوی بدن شما و قسمت حلقه پارچه‌ای آن به سمت عقب بدن شما باشد. 

مزایا و معایب استفاده از اسفنج ضد بارداری

استفاده از اسفنج ضد بارداری می‌تواند نتایج و تاثیرات متنوعی داشته باشد. در ادامه، به بررسی نتایج و تاثیرات احتمالی استفاده از اسفنج ضد بارداری می‌پردازیم.

مزایای اسفنج پیشگیری از بارداری

•  پیشگیری از بارداری:  از مهم ترین مزایای اسفنج پیشگیری از بارداری میتوان به پوشانندگی دهانه رحم و کاهش توان اسپرم‌ها برای ترکیب با تخمک‌ها اشاره کرد. این روش می‌تواند از انتقال اسپرم به تخمک جلوگیری کند.
• عدم نیاز به هورمون‌ها: اسفنج ضد بارداری بدون استفاده از هورمون‌ها عمل می‌کند، بنابراین افرادی که از عوارض جانبی هورمون‌های پیشگیری از بارداری نگرانی دارند، می‌توانند به عنوان یک گزینه مناسب انتخاب کنند.
• عملکرد فوری: عملکرد فوری اسفنج‌های ضد بارداری به این معناست که می‌توان آن‌ها را بلافاصله قبل از رابطه جنسی در واژن قرار بگیرند تا جلوگیری از بارداری کنند.
• استفاده به جای دیگر عوامل جلوگیری از بارداری: اسفنج ضدبارداری در مقایسه با کاندوم 87 درصد و  نسبت به قرص‌های ضد بارداری 93 درصد موثر هستند.

معایب اسفنج پیشگیری از بارداری

•  تحریک واژن: برخی از افراد ممکن است احساس تحریک و ازدیاد لذت جنسی از استفاده از اسفنج ضد بارداری را تجربه کنند.
•  احتمال ایجاد حساسیت در واژن: برخی افراد ممکن است به عنوان عارضه‌ای از استفاده از اسفنج حساسیت در واژن یا ازدیاد ترشحات واژنی را تجربه کنند.
•  عفونت‌های مهبلی: استفاده از اسفنج ممکن است خطر عفونت‌های مهبلی(عفونت‌هایی که در واژن خانم‌ها اتفاق می‌افتند و توسط باکتری‌ها، قارچ‌ها، ویروس‌ها یا پارازیت‌ها ایجاد می‌شوند) را افزایش دهند.
• افزایش بیماری: اسپرم کش می تواند دستگاه تناسلی خانم را تحریک کند و  استفاده بیش از حد خطر ابتلا به HIV را افزایش می‌دهد.

آیا اسفنج ضد بارداری در دسترس است؟

 اسفنج ضد بارداری در سال 1994 پس از کشف آلودگی باکتریایی توسط بازرسان FDA در کارخانه تولید آن متوقف شد. این اسفنج در سال 2005 با مالکیت جدید دوباره ظاهر شد. صاحبان جدید این محصول را تبلیغ کردند و سپس آن را به شرکت دیگری فروختند؛ تجارتی که در سال 2007 رخ داد موجب ورشکست شدن این شرکت شد. یک توزیع کننده جدید در سال 2009 اسفنج ضد بارداری را تولید کرد و از آن زمان این محصول در سراسر دنیا فروخته شد.

خطرات احتمالی در استفاده از اسفنج های ضد بارداری

برای بیرون کشیدن این اسفنج از واژن خود، نیاز به مراجعه پزشکی ندارید. اما اگر به هر دلیلی نتوانید تمام قطعات اسفنج را بیرون بیاورید، باید به پزشک مراجعه کنید. باقی ماندن قطعات اسفنج ضد بارداری در واژن، باعث عفونت می‌شود.

همچنین، باید به خطرات مرتبط با استفاده از اسفنج‌های ضد بارداری توجه داشته باشید، از جمله خطر ابتلا به سندرم شوک سمی (TSS) که اگر از این روش به دلیل استفاده نادرست از این اسفنج، افزایش می‌یابد. برای ایمنی خود، همیشه دستورالعمل‌ها و راهنمایی‌های تولید کننده را رعایت کنید و به علائمی از جمله تب، سردرد، تنگی نفس و تورم در نقاط مختلف بدن توجه کنید که ممکن است نشانه TSS باشند.

 در دوران پریود به هیچ وجه از این محصول استفاده نکنید.

آیا خانم یا آقا این وسیله را احساس خواهند کرد؟

به طور معمول خانم یا آقا به هیچ وجه نباید اسفنج ضد بارداری را احساس کنند. اگر به هر دلیلی اسفنج را احساس کردید،  به آرامی آن قدر آن را عقب ببرید تا به دهانه رحم برسد، حواستان باشد تا انگشتتان را داخل اسفنج فرو نکنید زیرا احتمال له شدگی و پارگی وجود دارد.

چه زمانی باید با پزشک مشورت کنیم؟

نتیجه گیری

استفاده از اسفنج ضد بارداری یک روش جلوگیری از بارداری بدون هورمون‌ است، این وسیله مناسب افرادی است که نسبت به عوارض هورمونی نگرانی دارند. این اسفنج‌ها پیش از رابطه جنسی در واژن قرار می‌گیرند و بعد از رابطه باید از واژن خارج شوند. برای استفاده موثر از این روش، حداقل 6 تا 8 ساعت پس از رابطه باید در واژن باقی بمانند. هنگام استفاده از اسفنج باید به نحوه قرار گرفتن آن توجه کنید زیرا استفاده نادرست یا نحوه قرار گرفتن اشتباه می‌تواند منجر به بارداری می‌شود. 

سئوالات متداول

1.  آیا اسفنج ضد بارداری موثر است؟

پاسخ: اسفنج ضد بارداری به تنهایی ممکن است تاثیر کمتری نسبت به متد‌های دیگر داشته باشد. بهتر است با پزشک یا متخصص باروری مشورت کنید.

2. اسفنج ضد بارداری چه مزایا و معایبی دارد؟

پاسخ: مزایای اسفنج ضد بارداری شامل قابل استفاده بدون نیاز به نسخه پزشکی و عدم استفاده از هورمون‌ها هستند. از معایب آن می‌توان به عدم حفاظت در برابر بیماری‌های منتقله جنسی (اچ‌آی‌وی و سیفیلیس) اشاره کرد.

3. آیا اسفنج ضد بارداری باید بلافاصله پس از رابطه جنسی از واژن خارج شود؟

پاسخ: بله، اسفنج باید بلافاصله پس از رابطه جنسی از واژن خارج شود تا برای مدت طولانی در واژن باقی نماند

4. طرز استفاده از اسفنج ضد بارداری چگونه است؟

پاسخ: برای استفاده از اسفنج ضد بارداری، مقداری آب روی اسفنج ضد بارداری بریزید و قبل از رابطه جنسی آن را درون واژن قرار می‌دهید.

5. خرید اسفنج ضد بارداری نیاز به نسخه پزشک دارد؟

پاسخ: خیر، شما میتوانید بدون نسخه آن را تهیه کنید.