5 روش درمان زردی نوزاد

زردی به دلیل افزایش مواد بیلی روبین در خون نوزاد ایجاد می‌شود؛ علل اصلی ظهور زردی رشد ناکافی کبد نوزاد برای تخلیه بیلی روبین در دوران تولد می‌باشد. یکی از مهم‌ترین و قابل مشاهده‌ترین علائم زردی در نوزادان شامل تغییر رنگ پوست از سفید به  رنگ زرد یا نارنجی است. زردی نوزاد یکی از مشکلات شایعی باشد که والدین پس از تولد نوزاد مواجه می‌شوند. شناخت علائم زردی نوزاد به والدین در مدیریت و درمان زردی نوزاد کمک کند. در این مقاله به بررسی علائم و روش های درمان زردی نوزاد می‌‌پردازیم. با ما همراه باشید.

زردی نوزاد چیست؟

زردی نوزاد یک مشکل شایع در ایام تولد و ابتدایی‌ترین روزهای زندگی نوزاد است. این مشکل به دلیل تجمع بیش از حد ماده بیلی روبین در خون و زیر پوست نوزاد رخ می‌دهد. اصلی‌ترین دلیل این تجمع، شکسته شدن گلبول‌های قرمز فرسوده در خون نوزادان است. زمانی که نوزاد در رحم مادر قرار دارد، کبد مادر بیلی روبین‌ها را دفع می‌کند. اما نوزاد در هنگام تولد نمی‌تواند به طور کامل بیلی روبین‌ها را از خون دفع کند چرا که کبد نوزاد هنوز به حد کافی رشد نکرده  و نمی‌تواند به طور کامل عمل کند.

بیلی روبین‌ها باید توسط ادرار و مدفوع از بدن نوزاد دفع شوند. اگر زردی به مدت طولانی‌تر ادامه داشته یا شدت آن بسیار بالا باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه شود، زیرا می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی مغزی و مشکلات دیگر در نوزادان شود.

علائم زردی نوزاد

1. زرد شدن رنگ پوست: اگر رنگ پوست نوزاد زردی گرفته باشد و یا هاله زرد در سفیدی چشم‌ها دیده شود.

2. بی تابی و گریه: نوزاد به طور ناگهانی بی تاب می‌شود و شروع به سر و صدا می‌کند.

3. خستگی و اضطراب: کودک به حدی احساس خستگی می‌کند و نمی‌تواند به طور طبیعی بخوابد و آرام باشد.

4. رنگ مدفوع و ادرار: مدفوع نوزاد بی‌رنگ و ادرار او رنگ تیره‌تری دارد.

5. تغذیه کم: کودک احساس سیری می‌کند و از شیر مادر به اندازه کافی تغذیه نمی‌کند.

روش‌های کاهش زردی نوزاد

1. تغذیه مادر: مادر باید از مصرف غذاهای گرم و پر ادویه و مواد زرد رنگ خودداری کند. به جای آن، می‌توانید از عرق کاسنی و ترنجبین، میوه‌هایی مانند انار و زرشک و آب این میوه‌ها استفاده کند تا زردی نوزاد کنترل شود.

2. حمام نوزاد: حمام با عرق کاسنی یا ترنجبین می‌تواند به کنترل و کاهش زردی کمک کند، زیرا این عرق‌ها خواص خنک‌کننده دارند.

3. دمای منزل: حرارت اتاق نوزاد باید در محدوده‌ای بین 24 تا 29 درجه سانتی‌گراد نگه داشته شود. از دماسنج برای اندازه‌گیری دما استفاده کنید.

4. شیر مادر: مهم‌ترین نکته در مصرف شیر مادر، تعداد شیرخوردن نوزاد و مقدار شیر است. نوزاد باید به میزان کافی از شیر مادر خورده و روزی حداقل 8 بار ادرار و 4 بار مدفوع داشته باشد.

5. شیر خشک: در صورتی که نوزاد شیر مادر را کافی نخورد و به ندرت ادرار و مدفوع داشته باشد، اندکی شیر خشک می‌تواند به نوزاد داده شود تا حجم مصرف شیر افزایش یابد و عامل زردی دفع شود.

عوارض عدم تشخیص زردی نوزاد

عدم تشخیص و درمان زردی نوزاد به موقع می‌تواند به افزایش بیش از حد بیلی‌روبین در خون نوزاد منجر شود. این مسئله می‌تواند عوارض جدی در نوزاد ایجاد کند. بعضی از این عوارض شامل موارد زیر هستند:

1. سنگینی گوش (سنگینی کوهنگی): افزایش بیلی‌روبین می‌تواند به رسوب بیلی‌روبین در بافت‌های نرم نوزاد، به ویژه در گوش  منجر شود. این موضوع می‌تواند منجر به سنگینی گوش نوزاد شود و باعث مشکلات شنوایی در آینده گردد.

2. کاهش رشد نوزاد: زردی نوزاد و افزایش بیلی‌روبین می‌تواند به عدم رشد مناسب نوزاد منتهی شود. این موضوع ممکن است به مشکلات مرتبط با تغذیه و رشد نوزاد منجر شود.

3. فلج مغزی (کرنیکتروس): افزایش بیلی‌روبین گاهی آسیب‌های مغزی را برای نوزاد به ارمغان می‌آورد. این آسیب ممکن است به شکل کرنیکتروس عوارض جبران‌ناپذیری از جمله مشکلات حرکتی و نقص مغزی دائمی را به ارمغانن بیاورد.

بنابراین، تشخیص و درمان زردی نوزاد بسیار مهم است تا از افزایش بیش از حد بیلی‌روبین و عوارض جدی در نوزادان جلوگیری شود. اگر به هر دلیلی مشکوک به وجود زردی در نوزاد خود هستید، به پزشک خود مراجعه کنید تا  اقدامات لازم برای نوزادتان را شروع کند.

درجه بیلی روبین در بدن نوزاد

1. اگر تنها صورت زرد باشد، میزان بیلی‌روبین بین 5 تا 7 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است.
2. اگر زردی از بالای سینه تا ناف گسترش یابد، میزان بیلی‌روبین 10 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است.
3. اگر زردی در شکم نوزاد گسترش یابد، میزان بیلی‌روبین 15 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است.
4. اگر زردی تا نوک پاها گسترش یابد، میزان بیلی‌روبین 20 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است.

روش‌های درمان زردی نوزاد

درمان زردی نوزادان بستگی به علت زردی، سطح بیلی‌روبین و سن نوزاد دارد. در اغلب موارد، نیازی به درمان خاص نیست؛ زیرا زردی خفیف پس از مدتی به طور طبیعی برطرف می‌شود. اما در موارد زردی شدید یا اگر سطح بیلی‌روبین بسیار بالا باشد، ممکن است اقدامات درمانی انجام شود. برخی از روش‌های درمان زردی نوزاد شامل:

1. اجاره دستگاه زردی نوزاد

اجاره دستگاه زردی نوزاد (فتوتراپی) به عنوان روشی کم هزینه و کارآمد برای درمان زردی نوزاد در خانه مطرح است. این دستگاه دارای لامپ‌های خاصی با نور آبی است که بی‌خطر برای نوزاد هستند. نوزاد را زیر نور این دستگاه قرار داده و اشعه‌های آبی از آن به خلاص شدن نوزاد از شر زردی کمک می‌کند.

2. تغذیه مادر

تغذیه مادر برای درمان زردی نوزاد بسیار مهم است. مادر باید به نوزاد خود شیر با کیفیت و کافی ارائه دهد. شیر مادر باعث تصفیه بیلی‌روبین از بدن نوزاد می‌شود. مادران باید مواظب باشند که غذاهای با طیبع گرم را نخورند؛ زیرا ممکن است زردی نوزاد را افزایش دهد.

3. استفاده از مکمل‌های گیاهی

برخی مکمل‌های گیاهی مانند عصاره عناب و شیر خشت به عنوان درمان مکمل برای زردی نوزاد مفید هستند. این مکمل‌ها می‌توانند به زردی نوزاد کمک کنند.

4. حمام نوزاد با گل ختمی و گل بنفشه

حمام نوزاد با استفاده از عصاره گیاه‌های گل ختمی و گل بنفشه نیز به عنوان درمان مکمل برای زردی نوزاد در خانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. با تهیه عصاره از این گیاه‌ها و افزودن آن به وان نوزاد، به کاهش زردی او کمک کنید.

5. لامپ‌های خورشیدی

استفاده از لامپ‌های خورشیدی نیز به عنوان یک درمان مکمل مطرح است. نوزاد را در معرض نور این لامپ‌ها قرار داده و اشعه‌های منعکس شده توسط آن‌ها، به درمان زردی نوزاد و  خلاص شدن از شر بیلی‌روبین کمک می‌کند.