زخم دهانه رحم چیست؟

زخم دهانه رحم چیست؟ آیا زخم دهانه رحم خطرناک است؟ زخم دهانه رحم یا به اصطلاح سرویسیت، یک وضعیت التهابی در دهانه رحم است که می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. این وضعیت ممکن است علائمی شدید داشته باشد یا بدون هیچ علامتی ظاهر شود. عفونت‌ها، تماس جنسی، تغییرات هورمونی، مشکلات در بارداری و غیره می‌توانند منجر به ایجاد زخم دهانه رحم شوند. این مشکل، یک بیماری رایج در بین خانم‌هاست؛ اما مفهوم، علائم، عوامل خطر، نحوه جلوگیری، دلایل وقوع این بیماری و راه‌های درمان آن چیست و آیا می‌توان به‌طور طبیعی آن را درمان کرد؟

به طور کلی دهانه رحم به دلایل متعددی ممکن است دچار التهاب، عفونت یا زخم یا آسیب جدی به دستگاه تناسلی شود و سلامت عمومی بانوان را به خطر اندازد. یکی از این آسیب ها، زخم در دهانه رحم است که بر اثر عوامل مختلف بروز می‌کند؛ علائم آن نیز شامل خونریزی غیرمعمول از دهانه رحم، درد در ناحیه پایینی شکم و علائم نزدیک به دوران پریودی می‌باشد. اگر احساس می‌کنید دچار این علائم هستید یا نگرانی دارید، بهتر است با کارشناس ماما تماس بگیرید؛ ضمنا پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با علائم، تشخیص و درمان این بیماری بیشتر آشنا شوید.

دهانه رحم کجاست؟

دهانه رحم یا سرویکس یک مجرای باریک به شکل دونات است که رحم و واژن را به هم متصل می‌کند. این دهانه پایین‌ترین نقطه انتهایی رحم است و درواقع نقطه اتصال بین رحم و واژن است. هر ماه، خون قاعدگی از طریق دهانه رحم به واژن خارج می‌شود؛ همچنین این قسمت در دوران بارداری منبسط و باز شده، به نوزاد اجازه می‌دهد تا وارد کانال زایمان شود.

زخم دهانه رحم چیست؟

علائم زخم دهانه رحم

نشانه های زخم دهانه رحم به طور عمده ممکن است نادر و غیرخودآگاه باشند؛ در واقع ممکن است زخم دهانه رحم بدون علائم و نشانه‌های واضحی ایجاد شده باشد و به صورت اتفاقی در معاینات پزشکی شناسایی شود. در برخی موارد نیز ممکن است علائم و نشانه‌های در افراد دیده شود:

• تب: در موارد نادر، زخم دهانه رحم ممکن است باعث ایجاد تب شود.
• درد و فشار: ممکن است در لگن یا شکم درد یا احساس فشار احساس کنید.
• ترشحات واژنی غیرمعمول: ممکن است زرد، سفید یا خاکستری باشد و باعث بوی نامطبوع و بد در واژن شوند.
• ترشحات ضخیم و رنگی: در برخی موارد، ترشحات واژنی ممکن است ضخیم باشد و به رنگ زرد یا سبز و شبیه چرک باشد.
• تکرر ادرار دردناک: گاهی اوقات مشکل در دفع ادرار ، تکرار مداوم آن و یا دردناکش می‌تواند از علائم زخم دهانه رحم باشد.
• درد هنگام رابطه جنسی: در برخی موارد درد هنگام مقاربت و نزدیکی یا بین دوره‌های قاعدگی می‌تواند یکی از علائم هشدار دهنده زخم دهانه رحم باشد.
• خونریزی غیرطبیعی: خونریزی غیرمعمول از واژن، مانند خونریزی بعد از رابطه جنسی یا بین دوره‌های پریود، ممکن است از دیگر نشانه های این بیماری باشد.

در صورت داشتن هر یک از این علائم یا نگرانی در مورد وضعیت دهانه رحم، بهتر است به ماما یا پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده و مشکل خود را مطرح کنید. تشخیص و درمان به موقع، می‌تواند از مشکلات جدی‌تر پیشگیری کند.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب رو بخونی: قاعدگی نامنظم چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟

تشخیص زخم دهانه رحم

تشخیص زخم دهانه رحم (سرویسیت) از آنجایی بسیار مهم است؛ چرا که باید متناسب با آن درمان مناسب و به موقع انجام شود. اصولا التهاب یا زخم دهانه رحم را می‌توان با معاینه کامل لگن تشخیص داد؛ البته ممکن است نیاز به انجام پاپ‌اسمیر نیز باشد. در این آزمایش از یک سوآب آزمایشگاهی (ابزاری ساده شبیه گوش‌پاک‌کن معمولی که برای نمونه‌گیری استفاده می‌شود)، برای جمع‌آوری سلول‌ها از رحم و دهانه آن به‌منظور بررسی مشکل استفاده می‌شود. در صورت نیاز ماما یا  پزشک متخصص زنان از ترشحات واژینال، به منظور آزمایش عفونت‌هایی چون سوزاک، کلامیدیا، تریکوموناس و واژینوز باکتریایی نمونه‌برداری می‌کند.

هنگام معاینه دستی کامل لگن، اغلب وجود یا عدم وجود علائم زخم دهانه رحم که در بالا به آن اشاره شد، صورت می‌گیرد. در مراحل بعد پزشک ممکن است سوالاتی در مورد سوابق پزشکی و روابط جنسی شما بپرسد که ممکن است در مورد موارد زیر باشد:

• داشتن تعداد شرکای جنسی در گذشته
• داشتن یا نداشتن رابطه جنسی بدون کاندوم
• نوعی محصولاتی استفاده شده برای پیشگیری از بارداری 

در مجموع به منظور تشخیص زخم دهانه رحم، روش‌های زیر ممکن است انجام شود:

با توجه به نتایج این آزمون‌ها و معاینات، پزشک تشخیص دقیق را اعلام کرده و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد. در صورت داشتن هرگونه علامت یا نگرانی در مورد دهانه رحم، بهتر است به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا تشخیص و درمان صحیح انجام شود.

درمان زخم دهانه رحم

چگونه عفونت دهانه رحم را از بین ببریم؟ اگر زخم های دهانه رحم درمان نشود چه میشود؟ این‌ها سوالاتی هستند که اغلب ذهن افراد مبتلا به این بیماری را درگیر می‌کند. در پاسخ باید بگوییم روش‌های مختلفی برای درمان زخم دهانه رحم وجود دارد و پزشک متخصص باتوجه‌به سن، سابقه پزشکی، شدت بیماری، علائم و ترجیحات بیمار بهترین روش را انتخاب می‌کند.

در ادامه باید گفت در صورتی که التهاب دهانه رحم ناشی از واکنش آلرژیک به محصولاتی مانند اسپرم کش یا محصولات بهداشتی باشد، نیازی به درمان نیست و فقط باید از این مواد حساسیت‌زا دوری کنید؛ اما اگر التهاب ناشی از عفونت باشد، اقدامات درمانی انجام می‌شود. هدف از درمان ازبین‌بردن علائم و جلوگیری از گسترش عفونت است.

انواع روش‌های درمان زخم دهانه رحم شامل موارد زیر می‌شود:

درمان دارویی زخم دهانه رحم

معمولا برای درمان سرویسیت ناشی از عفونت مقاربتی، داروهای آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شوند. بیماری‌هایی از قبیل کلامیدیا، سوزاک و بیماری‌های باکتریایی مانند واژینوز باکتریایی را با مصرف آنتی‌بیوتیک می‌توان درمان کرد. اغلب توصیه می‌شود در طول دوره‌ی درمان به منظور جلوگیری از انتقال عفونت به همسرتان و کاهش مدت‌زمان آن، مدتی رابطه جنسی نداشته باشید. اگر دچار تبخال تناسلی باشید، داروی ضدویروس تجویز می‌شود. تبخال تناسلی نوعی بیماری مزمن است و دارویی برای درمان آن وجود ندارد؛ اما تجویز داروی ضدویروس به مدیریت و کاهش علائم این بیماری کمک می‌کند.

در خانم‌هایی که به سن یائسگی رسیده‌اند، ممکن است از داروهای هورمونی استفاده شود؛ زیرا در این افراد تغییر سطح استروژن و پروژسترون اصلی‌ترین دلیل التهاب دهانه رحم است. برخی از مهم‌ترین داروها برای سرویسیت شامل موارد زیر هستند:

• قرص مترونیدازول 
• آمپول جنتامایسین 
• کپسول داکسی سایکلین
• قرص آزیترومایسین و قرص آناهیل

ضمنا لازم به ذکر است که از پماد‌های مختلف می‌توان برای سرویسیت مقاوم به درمان یا سرویسیت واژینیت استفاده کرد؛ برخی آنتی‌بیوتیک‌ها به‌صورت پماد هم تولید می‌شوند. به‌عنوان‌مثال پزشک می‌تواند یکی از پمادهای اریترومایسین، پماد دالاواگ، پماد کلوتریمازول، ژل واژینال و ژل رویال برای درمان زخم دهانه رحم و ازبین‌بردن باکتری‌ها تجویز کند.

فریز زخم دهانه رحم

فریز زخم دهانه رحم در موارد نادر پیشنهاد می‌شود؛ در واقع اگر علت التهاب سرطان دهانه رحم یا وجود سلول‌های پیش سرطانی باشد، پزشک در این شرایط فریز را توصیه می‌کند. در این روش سلول‌های غیرطبیعی منجمد شده و از بین می‌رود؛ هزینه کرایوتراپی دهانه رحم متغیر می‌باشد.

جراحی لیزر یا سوزاندن زخم دهانه رحم

لیزر درمانی برای از بین‌بردن سلول‌های غیر طبیعی دهانه رحم استفاده می‌شود، پس از ترمیم و بهبودی سلول‌های طبیعی می‌توانند مجدد در جای خود رشد کنند. لیزر دهانه رحم به‌صورت سرپایی با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام می‌شود و در اکثر زنان تنها به یک جلسه درمان نیاز دارند. مانند بسیاری از روش‌ها، جراحی لیزری برای درمان زخم دهانه رحم می‌تواند برای بیماران عوارض جانبی داشته باشد؛ با این حال، این عوارض معمولاً کم هستند و معمولاً ظرف چند روز فروکش می‌کنند. عارضه جانبی رایج لیزر درمانی خونریزی واژینال است.

پلاسما تراپی زخم دهانه رحم

پلاسما درمانی که به عنوان درمان پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) نیز شناخته می‌شود، یک درمان ترمیمی است که از پلاسمای خون خود بیمار برای ارتقاء بهبود و ترمیم بافت استفاده می‌شود. PRP حاوی غلظت بالایی از پلاکت‌ها است که غنی از فاکتورهای رشد هستند و رشد سلولی و بازسازی بافت را تحریک می‌کنند.

درمان زخم دهانه رحم معمولاً به وسیله آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد قارچ یا داروهای ضد ویروس صورت می‌گیرد. در برخی موارد نادر، از فریز زخم دهانه رحم با استفاده از کرایوتراپی نیز استفاده می‌شود. اهمیت درمان زمانی بیشتر می‌شود که افراد به HIV مبتلا باشند، زیرا ممکن است زخم‌های دهانه رحم احتمال انتقال ویروس را افزایش دهند. در صورت عدم بهبود علائم پس از درمان اولیه، مشورت با پزشک ضروری است و ممکن است نوع درمان و داروها تغییر کند.

پیشنهاد می‌کنم این مطلب رو بخونی: پلاسما تراپی واژن چیست؟ 

عوارض زخم دهانه رحم در بارداری

زخم دهانه رحم در دوران بارداری ممکن است عوارض جدی را ایجاد کند؛ یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین عوارض آن زایمان زودرس است که می‌تواند به نوزاد شما آسیب برساند و مشکلات جنینی ایجاد کند. همچنین زخم دهانه رحم یا عفونت و التهاب‌های مرتبط با آن، ممکن است گاهی منجر به سقط جنین شوند. علاوه بر این، اگر عفونت از دهانه رحم به دستگاه تنفسی و چشمی جنین منتقل شود، می‌تواند به مشکلاتی جبران ناپذیر برای جنین منجر شود؛ بنابراین تشخیص و درمان به موقع این بیماری مخصوصا در دوران بارداری ضرورت دارد.

کلام آخر

زخم دهانه رحم ممکن است علائمی مانند خونریزی غیرمعمول، درد در ناحیه پایینی شکم و ترشحات چرکی داشته باشد؛ در این بین تشخیص و درمان به موقع می‌تواند جلوی عوارض جدی‌تر را بگیرد. علت‌های زخم دهانه رحم شامل عفونت‌های جنسی، تحریک‌ها، عدم تعادل هورمونی و سایر عوامل متنوع می‌باشد. در صورت تجربه هر یک از این علائم یا نگرانی در مورد وضعیت دهانه رحم، مشورت با پزشک ضروری است.

سئوالات متداول

1. آیا زخم دهانه رحم همیشه نشان‌دهنده بیماری خطرناک است؟

خیر، زخم دهانه رحم همیشه نشان‌دهنده بیماری خطرناک نیست.

2. چه علائمی ممکن است نشان دهنده زخم دهانه رحم باشند؟

علائم زخم دهانه رحم شامل خونریزی نامعمول، خارش یا درد در ناحیه دهانه رحم، یا تغییرات در ترشح واژن می‌شوند. اگر اینگونه علائمی تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

3. آیا زخم دهانه رحم درمان‌پذیر است؟

بله، بسیاری از زخم‌های دهانه رحم به درمان پاسخ می‌دهند. درمان معمولاً بر اساس علت زخم و شدت آن تعیین می‌شود. راه‌های درمان این بیماری دارو و جراحی باشد.

4. آیا زخم دهانه رحم می‌تواند تاثیر منفی بر باروری داشته باشد؟

بله، زخم دهانه رحم می‌تواند تاثیرات منفی بر باروری داشته باشد. بسته به مکان، اندازه و علت زخم، ممکن است برخی زخم‌ها مانع از باروری شوند.