عمل سرکلاژ چیست؟ فواید+عوارض+دانستنی ها!
عمل سرکلاژ چیست؟
بارداری، یکی از پیچیده ترین و در عین حال لذت بخش‌ترین مراحل زندگی زنان است. با این حال، وقوع مشکلات غیرمنتظره و ناخوشایند می‌تواند بر این دوران شیرین تاثیر منفی بگذارد. یکی از مشکلات جدی که ممکن است در دوران بارداری رخ دهد، سقط جنین است که می‌تواند عواقب سنگینی داشته باشد.
سقط جنین به دلایل مختلفی ممکن است اتفاق بیفتد و در صورتی که این مشکل در گذشته پیش آمده باشد، احتمال وقوع مجدد آن افزایش می‌یابد. یکی از روش‌های پیشگیری از سقط جنین، عمل سرکلاژ رحم است. اما این عمل چیست، چگونه انجام می‌شود و مراقبت‌های بعد از آن چگونه است؟
در این مطلب، قصد داریم به تمامی سوالات شما درباره عمل سرکلاژ پاسخ دهیم و جزئیات مربوط به آن را به طور کامل بررسی کنیم. اگر در آستانه بارداری هستید یا با مشکل سقط جنین مواجه‌اید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
عمل سرکلاژ چیست؟
در دوران بارداری، با تشکیل نطفه و جنین در رحم، گردنه رحم به طور طبیعی بسته می‌شود و تا زمان زایمان باز نخواهد شد. اما برخی از زنان به اختلال نارسایی دهانه رحم (سرویکس) دچار می‌شوند که نتیجه آن باز شدن زودهنگام دهانه رحم و در پی آن سقط جنین است.
در زنانی که به این نارسایی مبتلا هستند، با افزایش وزن جنین و جفت، رحم قادر به نگهداری و حمایت از آنها نیست و به همین دلیل جنین و جفت به سمت دهانه رحم کشیده شده و سقط رخ می دهد. این مشکل بیشتر در زنانی مشاهده می‌شود که در گذشته سابقه سقط داشته‌اند.
عمل سرکلاژ، روشی است که پزشکان در پنجاه سال اخیر ابداع کرده‌اند و در بیش از ۹۵ درصد موارد با نتایج مثبت همراه بوده است. در این روش، پزشکان دهانه رحم را طی یک عمل جراحی بخیه می زنند تا از سقط جنین جلوگیری کنند. معمولاً، پس از عمل سرکلاژ، مادر باردار باید تا زمان رفع خطرات احتمالی، به طور کامل استراحت کند.
انواع روش‌های سرکلاژ
با آشنایی با مفهوم عمل سرکلاژ، بهتر است با انواع روش‌های این عمل نیز آشنا شویم. عمل دوختن دهانه رحم به روش‌های مختلفی انجام می‌شود:
-
روش مک‌دونالد
مشهورترین و رایج ترین روش سرکلاژ، روش مک دونالد است که معمولاً قبل از هفته پانزدهم بارداری، یعنی در هفته دوازدهم یا چهاردهم، انجام می‌شود. در این روش، دهانه رحم به سمت بیرون بخیه زده می‌شود و این بخیه‌ها معمولاً تا پایان هفته سی و هفتم بارداری باز نمی‌شوند. روش مک دونالد، روش سنتی و اولین راه امتحان شده برای سرکلاژ به شمار می‌آید.
برخی از پزشکان معتقدند که انجام این عمل در هفته‌های بعد از هفته پانزدهم، مانند هفته شانزدهم یا هجدم بارداری، نیز ممکن است مؤثر باشد. در این روش، دهانه رحم به طور کامل بسته نمی‌شود تا راهی برای خروج ترشحات رحم باقی بماند. این روش معمولاً نتیجه مثبتی دارد و جزء روش‌های ناموفق محسوب نمی‌شود.
انواع روش‌های سرکلاژ: شیرودکار، سرکلاژ شکمی و اورژانسی
روش شیرودکار
یکی از تکنیک‌های پیشرفته تر در عمل سرکلاژ، روش شیرودکار است. این روش به دلیل پیچیدگی بیشتر نسبت به روش مک دونالد، معمولاً زمانی استفاده می‌شود که روش مک دونالد برای بیمار مناسب نباشد یا نتایج موفقیت‌آمیزی به همراه نداشته باشد. در روش شیرودکار، بخیه‌ها از درون دهانه رحم زده می‌شود و به همین دلیل به راحتی قابل مشاهده نیستند. این بخیه‌ها ممکن است بسته به وضعیت خاص بیمار و نظر پزشک به طور موقت برداشته شوند یا به عنوان یک روش دائمی باقی بمانند.
سرکلاژ شکمی
شاید این سوال برای شما پیش بیفتد که سرکلاژ شکمی چیست و چگونه با دیگر روش‌ها تفاوت دارد. سرکلاژ شکمی در مواقعی که روش‌های مک دونالد و شیرودکار به دلیل شرایط خاص قابل اجرا نباشند یا با شکست مواجه شده باشند، به کار می رود. در این روش، بخیه‌ها در قسمت بالای دهانه رحم قرار داده می شود و تا پایان دوران بارداری باز نمی‌شود. از این رو، سرکلاژ شکمی به عنوان یک روش دائمی در نظر گرفته می شود.
سرکلاژ اورژانسی
گاهی اوقات، دهانه رحم به حدی باز می‌شود که احتمال سقط جنین در هر لحظه وجود دارد. در این شرایط، پزشک ممکن است اقدام به عمل سرکلاژ اورژانسی کند تا از سقط جنین جلوگیری نماید. این نوع بخیه، که به بخیه نجات نیز معروف است، به طور فوری برای محافظت از جنین در حال رشد انجام می‌شود.
سرکلاژ و زایمان طبیعی
یکی از سوالات رایج درباره عمل سرکلاژ این است که آیا بعد از انجام این عمل امکان زایمان طبیعی وجود دارد. در روش مک دونالد، که بخیه‌ها معمولاً در اواخر بارداری باز می‌شوند، امکان زایمان طبیعی وجود دارد. همچنین، اگر بخیه‌های روش شیرودکار قابل برداشتن باشند، زایمان طبیعی بدون مشکل پیش خواهد رفت. اما در مورد سرکلاژ شکمی، زایمان طبیعی امکان پذیر نیست و مادر باید از طریق سزارین زایمان کند.
موارد تجویز سرکلاژ
به طور معمول، دهانه رحم در اوایل بارداری سفت و محکم است، اما با نزدیک شدن به انتهای دوران بارداری، سرویکس نرم شده و خود را برای زایمان طبیعی آماده می کند. در مواردی که دهانه رحم در اوایل بارداری به دلایل مختلفی شل شده و نیاز به حمایت بیشتری دارد، عمل سرکلاژ برای جلوگیری از سقط جنین انجام می شود. به طور کلی، سرکلاژ در شرایط زیر توصیه می‌شود:
– سابقه زایمان زودرس یا سقط جنین: مادرانی که در سه ماهه دوم بارداری سابقه سقط جنین دارند یا سابقه زایمان زودرس دارند، باید با نظر پزشک این عمل را انجام دهند.
– کوتاهی یا شلی دهانه رحم: اگر طول دهانه رحم در هفته‌های ۲۰ تا ۲۴ بارداری کوتاه یا شل شده باشد، سرکلاژ در این هفته‌ها به منظور پیشگیری از سقط جنین انجام می‌شود.
– سقط‌های عمدی یا مقاوم به درمان دارویی: زنانی که به عمد سقط کرده‌اند یا با وجود درمان دارویی سابقه سقط جنین دارند، باید با مشورت پزشک عمل سرکلاژ را در هفته ۱۹ یا در زمان‌های نزدیک به آن انجام دهند.
– رحم دوشاخ: سرکلاژ رحم دوشاخ برای زنانی که رحم آنها دوشاخ است و احتمال سقط جنین در آنها وجود دارد، انجام می‌شود.
– سابقه التهاب یا عفونت: زنانی که سابقه التهاب یا عفونت دارند و از طریق روش‌های IVF باردار شده‌اند، ممکن است با توصیه پزشک نیاز به عمل سرکلاژ داشته باشند.
با توجه به پیچیدگی‌های هر بارداری و شرایط خاص هر فرد، تصمیم گیری در مورد انجام عمل سرکلاژ باید به دقت و با مشورت پزشک متخصص انجام شود تا بهترین نتیجه برای سلامت مادر و جنین حاصل گردد.
فواید و عوارض عمل سرکلاژ: راهی برای محافظت از بارداری
فواید عمل سرکلاژ
عمل سرکلاژ با هدف جلوگیری از سقط جنین و زایمان زودرس انجام می‌شود. برخی از مهم ترین فواید این عمل عبارت‌اند از:
– پیشگیری از سقط جنین: این عمل با تقویت دهانه رحم به جلوگیری از سقط جنین کمک می کند.
– جلوگیری از زایمان زودرس: سرکلاژ می‌تواند باعث تأخیر در زایمان و رسیدن به دوران بارداری کامل شود.
– تولد نوزاد سالم: با طولانی تر کردن مدت زمان نگهداری جنین در رحم، احتمال تولد نوزاد سالم افزایش می یابد.
– طبیعی و ایمن سازی دوران بارداری: این روش به مادر کمک می‌کند تا دوران بارداری طولانی تر و بدون مشکل داشته باشد.
عوارض و خطرات احتمالی عمل سرکلاژ
هرچند سرکلاژ فواید بسیاری دارد، اما مانند هر روش جراحی دیگری، ممکن است با برخی عوارض و خطرات همراه باشد. این عوارض در همه افراد رخ نمی‌دهند، اما در برخی موارد می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
– عفونت: احتمال بروز عفونت در محل بخیه وجود دارد.
– زایمان زودرس: در برخی موارد، عمل سرکلاژ ممکن است به زایمان زودرس منجر شود.
– از دست دادن جنین: در موارد نادر، ممکن است جنین از دست برود.
– پارگی زودرس غشاء: ممکن است کیسه آب قبل از زمان طبیعی پاره شود.
– آسیب به مثانه: احتمال آسیب دیدگی مثانه در حین عمل وجود دارد.
– خونریزی: خونریزی در محل عمل یکی از خطرات محتمل است.
– پارگی رحم: در موارد نادری، به دلیل بسته بودن دهانه رحم، احتمال انقباض شدید و پارگی رحم افزایش می یابد.
به دلیل این خطرات، پزشکان تنها در مواردی که لازم باشد، عمل سرکلاژ را توصیه می کنند و افرادی که این عمل را انجام می‌دهند باید تحت نظارت دقیق قرار گیرند.
اقدامات ضروری پیش از عمل سرکلاژ
قبل از انجام سرکلاژ، برخی اقدامات لازم است تا اطمینان حاصل شود که بیمار و جنین در شرایط مطلوبی قرار دارند:
- سونوگرافی تشخیصی: برای تعیین طول دهانه رحم و ارزیابی خطرات احتمالی، بیمار باید سونوگرافی انجام دهد. همچنین وضعیت سلامت جنین نیز از طریق سونوگرافی بررسی می‌شود تا اطمینان حاصل شود که نبض جنین قوی است.
- اطلاع رسانی به پزشک: بیمار باید تاریخچه پزشکی کامل خود و داروهای مصرفی را به پزشک اطلاع دهد. مصرف داروهای رقیق کننده یا منعقد کننده خون باید ۴۸ ساعت قبل از عمل متوقف شود.
- پرهیز از فعالیت جنسی: ۷۲ ساعت قبل از عمل، بیمار باید از انجام هرگونه فعالیت جنسی خودداری کند و همچنین مصرف داروهای واژینال بدون مشورت پزشک ممنوع است.
- آمادگی نهایی: بسته به صلاحدید پزشک، بیمار باید حداقل ۸ ساعت قبل از عمل از خوردن و آشامیدن بپرهیزد. ناحیه تناسلی باید کاملاً تمیز و عاری از هرگونه عفونت باشد.
با رعایت این نکات، عمل سرکلاژ با حداقل خطرات ممکن انجام خواهد شد و از بارداری محافظت خواهد کرد.
انجام عمل سرکلاژ: مراحل، مراقبت‌ها و نکات مهم
روش‌های انجام سرکلاژ
عمل سرکلاژ، که به معنای بخیه زدن دهانه رحم است، توسط پزشک متخصص زنان و زایمان با استفاده از یکی از روش‌های مک دونالد، شیرودکار یا سرکلاژ شکمی انجام می‌شود. پیش از انجام عمل، وضعیت سلامت عمومی مادر و جنین به دقت بررسی می‌شود تا بهترین روش بی حسی انتخاب گردد. این بی‌حسی می‌تواند موضعی، نخاعی یا در برخی موارد اپیدورال باشد.
در برخی موارد، ممکن است برای بی حس کردن دهانه رحم از مواد بی حسی موضعی استفاده شود، به‌ویژه در مادرانی که مشکلات خاصی دارند. پس از آماده سازی بیمار، پزشک یک اسپکولوم داخل واژن قرار می‌دهد تا دهانه رحم باز بماند و سپس جراحی با یکی از روش‌های مک دونالد یا شیرودکار آغاز می‌شود. اگر این روش‌ها امکان‌پذیر نباشند یا با شکست مواجه شوند، سرکلاژ شکمی انجام می‌شود که در این روش، بخیه‌ها در قسمت بالایی دهانه رحم قرار داده می‌شوند و زایمان باید به‌صورت سزارین انجام شود.
مراقبت‌های پس از انجام سرکلاژ
پس از انجام عمل سرکلاژ، بسته به شرایط بیمار، ممکن است نیاز به بستری شدن برای چند روز در بیمارستان باشد تا وضعیت سلامت مادر و جنین کنترل شود. در برخی موارد، مرخصی چند ساعته نیز کافی است. مراقبت‌های بعد از عمل شامل موارد زیر است:
– مصرف داروها: داروهای تجویز شده باید به‌صورت منظم مصرف شوند.
– استراحت: حداقل تا ۷ روز پس از عمل از انجام کارهای روزمره و فعالیت‌های سنگین پرهیز شود.
– پرهیز از رابطه جنسی: تا حداقل ۷ روز پس از عمل از برقراری رابطه جنسی خودداری شود.
– استراحت کامل: در صورت توصیه پزشک، استراحت مطلق تا پایان دوره بارداری ضروری است.
– نظارت بر علائم: در صورت مشاهده لکه خون، تب بالای ۳۸ درجه، خونریزی مداوم، درد شدید در کمر یا واژن و عدم تسکین درد با داروهای مسکن، فوراً به پزشک مراجعه شود.
زمان گیری بخیه‌ها
بخیه‌های سرکلاژ معمولاً در هفته‌های آخر بارداری، یعنی هفته‌های ۳۷ یا ۳۸، برداشته می‌شوند. این زمان‌بندی به‌گونه‌ای است که حمل به اندازه کافی رشد کرده باشد تا در صورت زایمان زودرس، جنین زنده بماند و خطر سقط کاهش یابد.
درد و کشیدن بخیه‌ها
احساس درد هنگام کشیدن بخیه‌ها به نوع روش انجام عمل بستگی دارد. در روش مک دونالد، کشیدن بخیه‌ها معمولاً بدون درد زیاد انجام می‌شود و ممکن است مشابه با آزمایش پاپ اسمیر باشد. اما در روش شیرودکار، ممکن است کشیدن بخیه‌ها کمی دردناک تر باشد و در این موارد از داروی بی حسی استفاده می‌شود تا ناراحتی کاهش یابد.
زمان مراجعه به پزشک
اگرچه عمل سرکلاژ می‌تواند از سقط جنین جلوگیری کند، برخی مادران به دلیل ناآشنایی با این روش یا ترس از عوارض احتمالی، از انجام آن خودداری می‌کنند که ممکن است منجر به سقط جنین شود. عمل سرکلاژ معمولاً در هفته‌های ۱۴ تا ۱۸ بارداری انجام می‌شود، اما در شرایط اضطراری ممکن است در هفته‌های ۲۵، ۲۶ یا حتی بعد از آن نیز انجام شود
نتیجه گیری
عمل سرکلاژ یک روش مؤثر برای جلوگیری از سقط جنین و زایمان زودرس است که با انتخاب روش مناسب و مراقبت‌های پس از عمل، می‌تواند به مادران کمک کند تا بارداری سالم و موفقی داشته باشند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین تصمیم را برای سلامت خود و فرزندتان بگیرید.
.
دیدگاهتان را بنویسید