8 علل و درمان افتادگی رحم+سوالات متداول!
رحم با کمک عضلات و رباط های موجود در ناحیه لگن به جای خود ثابت می ماند. در صورتی که این ساختارها دچار کشیدگی یا ضعف شوند و نتوانند به درستی از رحم حمایت کنند، رحم دچار افتادگی می شود. افتادگی رحم به معنای خارج شدن رحم از موقعیت طبیعی خود و آویزان شدن یا فرو رفتن آن به داخل واژن است.
افتادگی رحم می‌تواند به صورت کامل یا ناقص رخ دهد. در افتادگی ناقص، رحم به مقداری درون واژن فرو می‌رود، در حالی که در افتادگی کامل، رحم به قدری آویزان می‌شود که بخشی از آن از واژن بیرون می‌زند.
درجات افتادگی رحم
افتادگی رحم در چهار درجه مختلف دسته بندی می‌شود که هر یک نیازمند درمان خاص خود هستند:
- درجه اول: دهانه رحم به داخل واژن افتاده است.
- درجه دوم: دهانه رحم تا ورودی واژن آویزان می شود.
- درجه سوم: دهانه رحم از واژن بیرون زده است.
- درجه چهارم: رحم به طور کامل از واژن خارج شده و به این حالت پروکیدنتیا نیز گفته می شود.
علائم افتادگی رحم
افتادگی جزئی رحم ممکن است بدون علامت باشد، اما در موارد متوسط تا شدید، علائم زیر ممکن است بروز کند:
– احساسی شبیه نشستن روی یک توپ
– خونریزی واژینال
– افزایش ترشحات واژن
– مشکلات در رابطه جنسی
– خروج رحم یا دهانه رحم از واژن
– احساس کشش یا سنگینی در ناحیه لگن
– یبوست یا مشکل در دفع مدفوع
– عفونت‌های مکرر مثانه یا مشکلات در تخلیه مثانه
– کمردرد
– ناراحتی هنگام راه رفتن
در صورت بروز هر یک از این علائم، مراجعه سریع به پزشک و درمان مناسب ضروری است. عدم توجه به این علائم می تواند به اختلال در عملکرد روده، مثانه و دستگاه جنسی منجر شود.
علل افتادگی رحم
عوامل متعددی می‌توانند به ضعف عضلات کف لگن و در نتیجه افتادگی رحم منجر شوند، از جمله:
– بارداری و زایمان، به ویژه زایمان نوزاد بزرگ یا زایمان‌های طبیعی
– افزایش سن، به ویژه پس از یائسگی
– کاهش سطح استروژن
– بلند کردن اجسام سنگین
– فشار به عضلات شکم هنگام دفع مدفوع
– سرفه مزمن
– سابقه جراحی‌های لگنی
– عوامل ژنتیکی که باعث ضعف بافت پیوندی می‌شود.
زنانی که چندین بار زایمان طبیعی کرده و به سن یائسگی نزدیک می شوند، بیشتر در معرض خطر افتادگی رحم قرار دارند. همچنین هر فعالیتی که به ناحیه لگن فشار وارد کند، می‌تواند خطر ابتلا به این وضعیت را افزایش دهد.
عوامل موثر در افتادگی رحم
افزایش سن، کاهش سطح استروژن و بلند کردن اجسام سنگین از جمله دلایل اصلی افتادگی رحم هستند.
پیشگیری از افتادگی رحم
درمان افتادگی رحم به مرحله و شدت آن بستگی دارد، اما می‌توان با انجام برخی اقدامات خطر ابتلا را کاهش داد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. اگرچه پیشگیری کامل از افتادگی رحم ممکن است دشوار باشد، اما با رعایت نکات زیر می توانید خطر ابتلا را به حداقل برسانید:
– تمرینات عضلات لگن: انجام منظم و صحیح این تمرینات به تقویت عضلات لگن کمک می کند.
– پیشگیری و درمان یبوست: یبوست می‌تواند فشار زیادی به عضلات لگن وارد کند.
– اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین: اگر نیاز به بلند کردن اجسام سنگین دارید، از تکنیک‌های صحیح استفاده کنید.
– مدیریت سرفه‌های مزمن: سرفه‌های مکرر می تواند فشار زیادی به عضلات لگن وارد کند.
– حفظ وزن سالم: رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی منظم به حفظ وزن و سلامت کلی بدن کمک می کند.
– جایگزینی استروژن در دوران یائسگی: در صورت نیاز، مشاوره با پزشک برای استفاده از استروژن می‌تواند مفید باشد.
– ترک سیگار: سیگار کشیدن می‌تواند به سرفه‌های مزمن و فشار بر عضلات لگن منجر شود.
تکنیک‌های صحیح برای بلند کردن اجسام
برای جلوگیری از آسیب دیدگی و افتادگی رحم، توجه به نکات زیر هنگام بلند کردن اجسام سنگین ضروری است:
– اجسام سنگین را با کمک بلند کنید: از بلند کردن اجسام سنگین به تنهایی و همچنین از بلند کردن آنها بالاتر از سطح کمر خودداری کنید.
– موقعیت مناسب: قبل از بلند کردن جسم، اطمینان حاصل کنید که جایگاه محکمی دارید.
– خم شدن از زانو: برای برداشتن اجسام از سطح پایین تر، کمر را صاف نگه دارید و از زانوها خم شوید.
– استفاده از عضلات پا: هنگام بلند کردن جسم، عضلات پا را منقبض کرده و از آنها استفاده کنید.
– حرکت بدون چرخش: هنگام بلند کردن اجسام، پاها را صاف نگه دارید و به سمت جلو حرکت کنید.
– نزدیک کردن جسم به بدن: اگر جسمی را از روی میز بلند می کنید، آن را تا حد ممکن به بدن خود نزدیک کنید.
– روش مشابه برای پایین آوردن: برای پا یین آوردن یا قرار دادن اجسام نیز از همان تکنیک‌های صحیح استفاده کنید.
درمان افتادگی رحم
اگر افتادگی رحم بهبود نیافته و علائم پیشرفت کند، نیاز به درمان وجود دارد. معمولاً افتادگی در درجات اول تا سوم ممکن است بدون نیاز به درمان تخصصی برطرف شود، اما در موارد شدیدتر، درمان پزشکی ضروری است و شامل موارد زیر می‌شود:
– پساری واژنی: با استفاده از وسیله ای به نام پساری، رحم در موقعیت صحیح نگه داری می شود. مشورت با متخصص برای انتخاب مناسب ترین درمان ضروری است.
– جراحی: برای ترمیم افتادگی رحم می توان از جراحی از طریق واژن یا شکم استفاده کرد. با این حال، در صورتی که فرد قصد بارداری در آینده را داشته باشد، ممکن است جراحی توصیه نشود به دلیل احتمال از بین رفتن بافت‌های ترمیم شده.
استفاده از پساری برای درمان افتادگی رحم می‌تواند گزینه‌ای مؤثر باشد که در تصویر بالا قابل مشاهده است.
تشخیص افتادگی رحم
تشخیص افتادگی رحم معمولاً از طریق ارزیابی علائم بالینی و معاینه فیزیکی توسط پزشک صورت می گیرد. پزشک با انجام معاینه لگن و استفاده از دستگاه اسپکولوم، قادر است تا داخل واژن را مشاهده و وضعیت کانال واژن و رحم را بررسی کند. این معاینه‌ها می‌تواند در حالت ایستاده یا درازکش انجام شود. برای تشخیص دقیق تر و ارزیابی شدت افتادگی، ممکن است از سونوگرافی یا MRI استفاده شود. در مراحل پیشرفته تر، مانند درجه ۴ افتادگی، ممکن است رحم از واژن بیرون بزند و به وضوح قابل مشاهده باشد.
ورزش برای مدیریت افتادگی رحم
افتادگی رحم‌های خفیف اغلب با تمرینات منظم عضلات لگن، کنترل وزن و اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین بهبود می یابد. تکنیک صحیح انجام تمرینات عضلات لگن از اهمیت بالایی برخوردار است و این تمرینات می‌توانند در هر زمان و مکانی انجام شوند. متخصصین یا فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند راهنمایی‌های لازم برای انجام مؤثر این تمرینات را ارائه دهند.
روش انجام تمرینات عضلات لگن
- انقباض عضلات کف لگن: عضلات را به‌طور مشابه زمانی که قصد دارید ادرار را متوقف کنید، منقبض کنید و به مدت ۵ ثانیه نگه دارید.
- استراحت و تکرار: به مدت ۵ ثانیه به عضلات استراحت دهید و سپس حرکت را دوباره تکرار کنید.
- تکرار روزانه: این تمرین را روزانه در ۳ ست، هر ست ۱۰ بار تکرار کنید.
- افزایش زمان انقباض: به تدریج زمان انقباض را افزایش دهید تا بتوانید عضلات را به مدت ۱۰ ثانیه منقبض نگه دارید.
در صورت بروز هرگونه سوال یا مشکل در انجام این تمرینات، حتماً با متخصص خود مشورت کنید.
درمان دارویی افتادگی رحم
برای درمان افتادگی رحم، استفاده از پمادهای استروژن یا شیاف‌های واژینال می‌تواند مفید باشد. شیاف‌ها به ترمیم بافت‌های واژن و تقویت آنها کمک می کنند، در حالی که استفاده از استروژن به ویژه برای زنان در دوران یائسگی مؤثر است.
رژیم غذایی
چاقی و اضافه وزن می‌تواند خطر ابتلا به افتادگی رحم را افزایش دهد و احتمال عود آن را بیشتر کند. بنابراین، پیروی از یک رژیم غذایی سالم برای کاهش وزن و حفظ سلامت عمومی توصیه می‌شود. مصرف منظم ویتامین‌ها، پروتئین‌های سالم، میوه‌ها و سبزیجات به تقویت بدن و کاهش خطر ابتلا به افتادگی رحم کمک می کند.
درمان افتادگی رحم با طب سنتی
استفاده از طب سنتی و دمنوش‌ها ممکن است در برخی موارد به درمان افتادگی رحم کمک کند، اما این روش‌ها به‌تنهایی نمی‌توانند جایگزین درمان‌های پزشکی معتبر شوند و ممکن است نتایج قطعی نداشته باشند. در صورت مشاهده علائم، مشاوره با یک متخصص ضروری است. به عنوان مثال، می‌توانید از دمنوش پوست بلوط، پوست انار، بومادران و آویشن استفاده کنید و همچنین کمر و لگن خود را با روغن سیاه دانه ماساژ دهید. با این حال، توصیه می‌شود که توجه به درمان‌های پزشکی را در اولویت قرار دهید تا از عوارض احتمالی جلوگیری کنید.
افتادگی رحم و بارداری
افتادگی رحم در دوران بارداری بسیار نادر است و در هر ۱۰ تا ۱۵ هزار بارداری یک مورد ممکن است رخ دهد. در صورت وقوع این مشکل، زایمان طبیعی امکان پذیر است، اما سزارین به‌طور کلی گزینه‌ای ایمن تر و مناسب تر برای این شرایط به شمار می‌رود.
آیا افتادگی رحم می‌تواند به نازایی منجر شود؟
هرچند که جراحی برای درمان افتادگی رحم به زنانی که قصد بارداری در آینده دارند توصیه نمی‌شود، افتادگی رحم به تنهایی باعث نازایی نمی‌شود. در واقع، درمان زودهنگام افتادگی رحم می‌تواند از بروز عوارض بیشتر جلوگیری کند. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه علائم، مراجعه به پزشک و دریافت درمان مناسب در زمان مناسب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
افتادگی رحم می‌تواند با علائمی مانند خونریزی واژن، مشکلات در دفع ادرار و مدفوع و درد هنگام رابطه جنسی خود را نشان دهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که با مشکلاتی در دفع ادرار یا مدفوع مواجه هستید و یا افتادگی رحم شما به درجه ۴ رسیده است (یعنی رحم از واژن خارج شده است)، باید به‌طور فوری به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین، اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود مشورت کنید:
– مشاهده یا احساس دهانه رحم نزدیک به ورودی واژن
– احساس خروج چیزی از واژن
– ناراحتی مداوم هنگام ادرار یا دفع مدفوع
– کمردرد هنگام راه رفتن، ادرار یا دفع روده
چه اقداماتی باید برای ملاقات با پزشک انجام دهیم؟
برای بهره برداری کامل از وقت ملاقات خود با پزشک، اقدامات زیر را انجام دهید:
- ثبت علائم: علائم و نشانه‌هایی که برای مدت طولانی از آن رنج برده‌اید را با پزشک در میان بگذارید.
- فهرست داروها: تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، همراه با دوز آنها را ذکر کنید.
- تاریخچه پزشکی: لیستی از سابقه پزشکی، تغییرات اخیر در زندگی و عوامل استرس زا را تهیه کنید.
- سؤالات آماده: لیستی از سؤالاتی که می‌خواهید از پزشک بپرسید، آماده کنید.
برخی از سؤالات مهم که می‌توانید از پزشک بپرسید عبارتند از:
– چه اقداماتی می‌توانم در خانه برای تسکین علائم انجام دهم؟
– آیا احتمال بدتر شدن یا پیشرفت افتادگی وجود دارد؟
– چه روش درمانی برای شرایط من مناسب تر است؟
– اگر جراحی انجام دهم، چه میزان احتمال دارد که افتادگی دوباره رخ دهد؟
– جراحی چه خطراتی دارد؟
در ملاقات با پزشک، تردید نکنید و تمامی نگرانی‌های خود را مطرح کنید .
آیا افتادگی رحم ممکن است چندین بار اتفاق بیفتد؟
اکثر اوقات، درمان افتادگی رحم مؤثر واقع می شود. با این حال، امکان بازگشت افتادگی رحم وجود دارد، به‌ویژه در زنان زیر ۶۰ سال و افراد چاق. در صورت درمان افتادگی، مشورت با پزشک برای شناسایی عوامل خطر و دوری از آنها می‌تواند به جلوگیری از عود مجدد کمک کند.
جمع‌بندی
افتادگی رحم به دلایل مختلفی از جمله برداشتن اجسام سنگین و زایمان طبیعی می تواند رخ دهد و درجات مختلفی دارد که با توجه به این درجات، درمان‌های متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. جراحی معمولاً آخرین گزینه درمان است و برای زنانی که قصد بارداری ندارند توصیه می شود. در صورت مشاهده علائم افتادگی یا داشتن نگرانی در مورد آن، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
.
دیدگاهتان را بنویسید